بیداری آذربایجان- سعید طریقتی: بحران کمبود، قطعی و محدودیت منابع آبی، به ویژه آب شرب شهروندان، درحالی به جای مدیریت صحیح، همچنان درحال افزایش است که در این میان، هیچ طرح و ابتکار مدیریتی برای حل این بحران دیده نمی شود.
جدای از این که بحران کم آبی امری تحمیلی و فراگیر در تمام جهان به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک محسوب شده و ایران نیز به دلیل قرارگیری در منطقه خشک ناگزیر از تبعات کم آبی و بی آبی است؛ با این حال آن چه در دایره تصمیمات و سیاست گذاری های حاکمیتی و مدیریتی کشور به عنوان حلقه مفقوده به نظر می رسد، مدیریت صحیح و هدفمند منابع آبی محدود است.
ناتوانی شرکت های آب و فاضلاب و سازمان آب منطقه استان در تهیه و توزیع متناسب آب در مناطق شهر، این روزها به جایی رسیده است که در هزاره سوم، توزیع آب در محلات، به روش «تانکری» صورت می گیرد و این درحالی است که همین شیوه آبرسانی، خود به عامل افزایش نارضایتی و انتقادات عمومی تبدیل شده است.
فارغ از ضرورت و اهمیت صرفه جویی عمومی آب از سوی شهروندان در مواقع بحرانهای اینچنین، آنچه بیش از هر چیز دیگر در تشدید بحران کم آبی موثر می باشد، سوء مدیریت های متعدد مدیران در تامین و صیانت از منابع آبی از یک سو و اعمال سیاست های چندگانه در حوزه آب است.
عدم مدیریت صحیح و علمی منابع آبی کشور، بی توجهی به اصل تصفیه پساب های شهری به عنوان جایزگین آب غیر شرب، بی توجهی به اصل بازیافت و بازچرخانی آب و پساب های صنعتی، فقدان مدیریت اصولی در حوزه منابع آبی کشاورزی، غفلت از اصلاح و بهینه سازی شبکه آبیاری، ضعف و کندی حاکم در روند نوسازی شبکه، بی توجهی به اصلاح و جداسازی سیستم توزیع آب کشاورزی، صنعتی و شرب، افزایش حفاری های غیرمجاز و تکثر چاه های آب و کم رنگ بودن آموزش الگوهای مصرف آب در همه حوزه ها شاخص ترین و مهم ترین غفلت ها و چالش های حوزه مدیریت منابع آبی در کشور به شمار می روند.
در این میان، تخصیص و به تعبیر بهتر، فروش آب شرب با قیمت و تعرفه ای چندین برابری به برخی صنایع بزرگ و آب بر استان از جمله صنایعی همچون فولاد، پالایشگاه، نیروگاه، پتروشیمی و صنایعی از این دست که حجم بالایی از سهم آب شرب شهروندان را به صورت روزانه مصرف یا به تعبیری بهتر هدر می دهند، از دیگر دلایل موثر در کمبود آب می باشد که بی توجهی به آن و عدم الزام این قبیل صنایع به استفاده از آب تصفیه شده حاصل از پساب های شهری و همچنین، عدم مدیریت صحیح مصرف آب در صنایع، باعث شده است بخش قابل توجهی از آب مورد نیاز شهر و شهروندان در این دسته از صنایع به هدر برود.
اوضاع اسف بار کم آبی و بحران منابع آب در استان، در شکلی عینی و مشهود، تاثیر مستقیم خود را در اعمال قطعی های متوالی و چندین ساعته آب، در همه ساعات شبانه روز و در نهایت، نارضایتی و اعتراض شهروندان را به دنبال داشته و در برخی مناطق نظیر باغمیشه نیز منجر به تجمعات اعتراضی شده است.
تردیدی نیست که باوجود بحران جهانی آب، در داخل کشور نیز با بحران مدیریت صحیح و اصولی منابع آبی و در کنار آن، ضعف نظارتی در برخورد با مصادیق اتلاف و هدر رفت بی دلیل منابع آبی، در همه بخش های کشاورزی، صنعتی، تولیدی و شهری روبرو هستیم، مدیریتی که از یک سو در توزیع متناسب آب سردرگم است، نه قطعی های ناگزیر آب را خوب و متناسب مدیریت می کند و نه چشم نظارتی بینایی برای جلوگیری از مصادیق هدررفت آب در همه حوزه ها دارد!
