بیداری آذربایجان: اقدامات اولیه خود مطالعات راهبردی منطقه را به منظور تدوین اسناد استراتژیک خود انجام داد و نتیجه آن در قالب منشور توسعه ارس منتشر نمود. اکنون با گذشت بیش از ۱۶ سال، در بسیاری از موارد شاهد انحراف سازمان منطقه آزاد از مسیر طراحی شده برای آن بوده‌ایم. پرواضح است که شاید همین […]
بیداری آذربایجان: اقدامات اولیه خود مطالعات راهبردی منطقه را به منظور تدوین اسناد استراتژیک خود انجام داد و نتیجه آن در قالب منشور توسعه ارس منتشر نمود.
اکنون با گذشت بیش از ۱۶ سال، در بسیاری از موارد شاهد انحراف سازمان منطقه آزاد از مسیر طراحی شده برای آن بوده‌ایم.
پرواضح است که شاید همین انحرافات منطقی بوده و براساس اهدافی خاص ناشی از تجربه مدیران عالی آن اتفاق افتاده‌اند!
اما آنچه که امروز مهم است اینکه آیا:
سازمان منطقه آزاد ارس در راهبری این منطقه در سالهای پرچالش فعالیت خود ارزیابی دقیقی از تطابق فعالیت‌ها و عملکردها با استراتژی‌های تدوین شده، داشته است؟
و مهم‌تر اینکه آیا سازمان منطقه آزاد به‌صورت دائمی تغییرات روی داده در محیط پرتحول و پرچالش بیرونی و درونی خود و در نتیجه تغییرات لحظه‌ای نقاط قوت و ضعف سازمانی و فرصت‌ها و تهدیدات بیرونی، استراتژی‌های خود را بروز و اهداف جدیدی را برای خود ترسیم نموده است؟
و دیگر اینکه آیا استراتژی‌های بخشی برای حوزه‌های متنوع سازمان طراحی شده‌اند و اگر شده اند آیا این استراتژی ها منطقه ارس را به اهداف کلان مدنظر نزدیک کرده است؟
به هر حال پاسخ به این سوالات متخصصان خود را می‌طلبد اما آنچه تاکید می‌شود این است که:
برنامه‌ریزی استراتژیک برای موفقیت نیازمند کنترل استراتژیک است. خصوصا در سازمان‌های که در امور بسیار متعدد و متنوع در محیطی کاملا متغیر فعالیت میکنند کنترل مدیریت عالی سازمان صرفا با تکیه بر اطلاعات کوتاه‌مدت و میان مدت و جزیی موثر نخواهد بود بلکه سیستمی کنترلی را می‌طلبد که بتواند مفروضات کلیدی برنامه‌ریزی استراتژیک و عوامل کلیدی موفقیت را مورد ارزیابی قرار داده و با تعیین استانداردهای لازم اطلاعات مورد نیاز را در اختیار مدیریت عالی سازمان قرار دهد.
هرچند مدیریت برنامه‌ریزی و بودجه سازمان منطقه آزاد ارس در سال ۹۳ سند تدبیر و توسعه ارس را بر مبنای برنامه‌ریزی هسته‌ای تدوین نمود لیکن به نظر می‌رسد با گذشت حدود ۲ دهه از فعالیت‌های سازمان منطقه آزاد ارس و تغییرات و تحولات فراوان در درون و بیرون حوزه فعالیتی و عوامل درونی و بیرونی که پایه و اساس نظری تدوین و انتخاب استراتژی های این منطقه را براساس الگوی سوات(SWOT) تشکیل داده‌اند، موضوع کنترل استراتژی در منطقه آزاد ارس مورد توجه قرار گرفته و نتایج حاصله به دقت ارزیابی گردد.
یادآور می‌شود، براساس مطالعات اولیه، استراتژی‌های زیر به‌عنوان استراتژی‌های برتر منطقه آزاد ارس احصا و معین شده‌اند:
کشاورزی، آموزش عالی، صنعت معدن، خدمات، آی سی تی، مالی، زیست محیطی و سرمایه‌گذاری.
همچنین رئوس اهداف این منطقه در این منشور به شرح زیر هستند:
۱٫حضور موثر در ترتیبات اقتصادی منطقه ای.
۲٫ایجاد تمهیدات برای گسترش خدمات ترانزیتی.
۳٫توسعه تولیدات صنعتی و معدنی با توجه به مزیت‌های منطقه به ویژه در زمینه تامین انرژی.
۴٫توسعه بازرگانی و حضور در بازارهای جهانی.
۵٫توسعه گردشگری.
۶٫توسعه آموزش عالی و فنآوری‌های جدید.
۷٫بهره‌برداری بهینه از امکانات و مزیت‌ها در جهت گسترش تولید و نوآوری در بخش کشاورزی.
۸٫ایجاد فضاهای نوین کالبدی نمایانگر چهره‌ای نو از جمهوری اسلامی ایران.
و پیرو آن خطوط کلی توسعه و اهداف کمی نیز به تبع همین استراتژی‌ها احصا و پیگیری شده است./ فارس
ابراهیم نصیری
