ترکیه حدود ۱۰ روز پیش اقدام به عملیاتی موسوم به “سپر فرات” در شمال سوریه کرد. به ندرت پیش می آید که دو کشور آمریکا و روسیه بر سر موضوعی با این درجه از اهمیت متحد و یا هم نظر باشند چه رسد که ایران نیز در این راه با آنها هماهنگ شود یا در […]
ترکیه حدود ۱۰ روز پیش اقدام به عملیاتی موسوم به “سپر فرات” در شمال سوریه کرد. به ندرت پیش می آید که دو کشور آمریکا و روسیه بر سر موضوعی با این درجه از اهمیت متحد و یا هم نظر باشند چه رسد که ایران نیز در این راه با آنها هماهنگ شود یا در این باره سکوت کند. اما در این موضوع خاص ترکیه با چراغ سبز آمریکا اقدام به حمله به شمال سوریه کرد و روسیه و ایران نیز در اقدامی منفعلانه به مدت یک هفته در این باره سکوت کردند و تازه بعد از یک هفته بود که هر دو کشور به ترکیه اعتراض کرده و خواهان توقف عملیات از سوی ارتش ترکیه شدند.
در مدت سکوت روسیه و ایران، ترکیه شهر جرابلس را اشغال و آنجا را تحویل گروه تروریستی ارتش آزاد سوریه داد. ترکیه در ادامه عملیات نظامی خود توانست کردها را نیز تا غرب رود فرات عقب براند. در هدف بعدی نیز اعلام کردند کردها باید از شهر منبیج عقب نشینی کرده و آنجا را نیز تخلیه کنند. ترکیه هدف نهایی و آشکار خود را جداکردن منطقه ای به طول ۷۰ و عمق ۴۰ کیلومتری خاک سوریه عنوان و اعلام کرده می خواهد با ایجاد منطقه ای حائل و امن در این مکان پناهجویان را در آن اسکان دهد.
اما در شرایطی که نبرد در سوریه به مراحل حساسی رسیده و محور مقاومت به پیروزی های مهمی در سوریه دست یافته و هر روز در حال پیش روی بود، این اقدام در واقع چوب لای چرخ محور مقاومت گذاشتن تعبیر می شود. در روزهای قبل از حمله ارتش ترکیه، ارتش سوریه پیروزی های مهمی در جبهه دمشق، حماه، ادلب و حلب به دست آورده بود و حمله ترکیه باعث وارد آمدن شوکی بزرگ به ارتش سوریه بود. سکوت دو متحد بزرگ سوریه نیز این شوک را عمیق تر کرده و سبب تضعیف روحیه محور مقاومت نیز شد.
همه این اتفاقات در شرایطی رخ داد که ایران و روسیه موضع سکوت را درپیش گرفته بودند و تازه بعد از گذشت یک هفته بود که روسیه و ایران با محکوم کردن این عملیات خواهان توقف فوری آن شدند. اقدامی که دیر اما لازم بود و باید زودتر اعلام می شد. اما اقدام بعدی روسیه و ایران چه باید باشد.
در شرایط کنونی به نظر می رسد دولت های ایران و روسیه علاوه بر اینکه باید در مذاکرات دیپلماتیک جلوی پیشروی های ترکیه را بگیرند، همزمان در میدان نبرد نیز پا پس نکشیده و فشار را بر ترکیه افزایش دهند. زیرا در صورتی که ترکیه مناطق بیشتری را تصرف کند، فشارها بر دولت بشار اسد افزایش خواهد یافت. همچنین دولت روسیه نیز که در چند روز اخیر حملات هوایی خود را در سوریه کاهش داده است، باید مجددا این حملات را افزایش دهد تا ارتش آزاد در سایه حمایت ترکیه، اینگونه شمال سوریه را جولانگاه خود قرار ندهد.
قبل از شروع عملیات “سپر فرات” ، زمزمه هایی از حضور جنگنده های چینی در سوریه نیز شنیده می شد. ایران و روسیه می توانند در مذاکرات با دولت چین در تسریع این امر نیز اقداماتی انجام دهند. حضور چین در میدان نبرد هم در تحولات میدانی و هم در پای میز مذاکره کفه ترازو را به نفع دولت سوریه سنگین تر خواهد کرد. البته چین یکی از حامیان دولت سوریه است، اما این حمایت تا کنون محدود به آموزش نیروهای سوری بوده ولی می توان با استفاده از نیروهای نظامی این کشور قدرت نظامی ارتش سوریه را ارتقا داد.
اما بزرگترین مشکل ارتش سوریه و همپیمانانش در شمال سوریه، نداشتن دسترسی زمینی به این منطقه است. ارتش سوریه اگر بتواند راهی برای ورود به منطقه بازکند می شود جلوی پیشروی سریع ارتش ترکیه و ارتش آزاد را گرفت در غیر اینصورت اوضاع پیچیده تر خواهد شد. تا پیش از این امکان داشت بر روی کردها به عنوان متحد سوریه حساب کرد اما اکراد نیز در چند وقت اخیر ساز جدایی کوک کرده اند و حرف از استقلال می زنند و این دلیل برای عدم اعتماد به آنها کافی است چرا که نشان از شواهد و قراین اینطور بر می آید که آنها هم در زمین آمریکا (که هدفشان تجزیه سوریه و تداوم درگیری ها در منطقه است) بازی می کنند. در این صورت تنها راه حل سوریه و متحدانش شدت بخشیدن به حملات هوایی و تمرکز ارتش برای باز کردن مسیری در این منطقه برای جلوگیری از پیشروی های ترکیه خواهد بود.
نهایتا اینکه در صورتی که روسیه با سوریه و ایران همراهی نکرده و حملات هوایی خود به این نقاط را افزایش نداد، دولت سوریه می تواند با استقرار سامانه های موشکی در لاذقیه و حلب و موشک باران مواضع ارتش آزاد در اطراف رود فرات، جلوی پیش روی ارتش ترکیه و ارتش آزاد را بگیرد.
یادداشت از : رضا نعمتی
