اویاقلیق: در شرایطی که از سال ها قبل، هشدارها و نگرانی های فعالان زیست محیطی، رسانه ای و فرهنگی استان، در خصوص آلودگی هوا، منابع آبی و خاک و همچنین بحران کم آبی، مسوولان و متولیان دولتی و حکومتی استان را مورد خطاب قرار می دهد، با این حال آنچه البته به جایی نمی رسد «فریاد» است!
از «هوا با بوی سرب و مازوت» تا «سبزیجات با طعم فاضلاب شهری»، حالا رسیده ایم به «آب با طعم شیرابه زباله» در شمال تبریز و دقیقا در دل یک پروژه به اصطلاح زیست محیطی به نام لندفیل دوم زباله گاه مرکزی تبریز، پروژه ای که با وجود عمر ۱۵ ساله از زمان آغاز احداث فاز به فاز آن، همواره محل مناقشه، بحث و اظهارنظرهای مختلف در ادوار مختلف مدیریت های شهر تبریز و البته دیگر دستگاه های ناظر اعم از شورای شهر، محیط زیست و سازمان آب منطقه ای بوده است!
جدای از این که، احداث لندفیل شماره دو مرکز دفن بهداشتی زباله های شهری تبریز از منظر مکان یابی، با ایرادی اساسی همچون قرارگیری در حریم شهری تبریز روبروست و این خطای مدیریتی، محیط زیست انسانی و طبیعی منطقه را در دهه های آتی به شدت مورد تهدید قرار خواهد داد، طراحی و اجرای سایت پروژه مذکور با سلول های سه گانه اش بر روی منابع و سفره های آبی تبریز، مهم ترین خطا و چالش زیست محیطی به شمار می رود که از سوی متولیان امر و حتی محیط زیست استان مورد غفلت قرار گرفته است.
این درحالی است که برابر مکاتبات و هشدارهای شرکت آب منطقه ای استان، به دلیل سطح بالای آب های زیرزمینی در این منطقه و نیز انتخاب سایت عملیاتی و عمرانی پروژه زباله گاه مرکزی تبریز بر روی این منابع آبی، خطر نفوذ تدریجی شیرابه های سمی و خطرناک ناشی از زباله، از هم اکنون، همچون یک بمب ساعتی که به مروز زمان منابع آبی مورد نظر را آلوده خواهد کرد، تهدیدگر سلامت مردم و آلودگی منابع آبی متمرکز در شمال تبریز شده است!
زباله گاه مرکزی تبریز درحالی دقیقا در داخل حریم شهری تبریز درحال احداث است که طرح جامع پسماند مصوب تبریز، بر احداث این پروژه در خارج از محدوده تبریز تاکید و تصریح کرده است، موضوعی که برابر قانون و نیز الزامات زیست محیطی، تاکیدی اصولی و قانونی به شمار می رود.
علاوه بر این، در اجرای طرح زباله گاه مرکزی تبریز، خبری از بررسی ها و ارزیابی های زیست محیطی و رعایت اصولی که قانون در اجرای طرح های کلان مدیریت پسماند در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت بر آن ها تاکید و اشعار دارد، دیده نمی شود.
هرچند مدیرکل محیط زیست استان، اخیرا و در حاشیه برگزاری سلسله نشست های رسانه ای موسوم به «به سوی قله»، صراحتا مدعی شد که برای احداث چنین طرح هایی نیاز به ارزیابی زیست محیطی نیست، با این حال الزامات قانونی، تاکید و تصریحی مغایر با این ادعا دارد، ضمن این که مکاتبات ایشان طی سالهای اخیر در جایگاه رئیس اداره محیط زیست شهرستان تبریز و نیز مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با شهرداری تبریز در خصوص لزوم ارزیابی زیست محیطی این طرح و مشکلات زیست محیطی آن و لزوم رعایت مسایل زیست محیطی، به ویژه در بحث صیانت از منابع آبی منطقه، با ادعاهای اخیر مدیرکل محیط زیست استان در تضاد است!
این که امروز یک پروژه مهم زیست محیطی با آن سطح از عملیات عمرانی، فنی و اجرایی و ضریب آلایندگی و تخریبی بالا، چگونه بدون انجام ارزیابی های زیست محیطی و به بهانه مجوز بیش از ۱۰ سال قبل، توسط مدیریت شهری و بخش خصوصی در بیخ گوش تبریز و بر راس منابع آبی این شهر درحال احداث است و نهاد ناظر نه تنها اقدامی در راستای ایمن سازی، تامین و تحقق الزامات زیست محیطی آن نمی کند بلکه همچون دیگر صنایع و واحدهای صنعتی آلاینده که سلامت شهروندان را به مخاطر انداخته اند، این پروژه را نیز رها کرده است، از اصل داستان فاجعه بارتر و دردناک تر است.
قطع و یقین، در صورتی که شهرداری تبریز، محیط زیست استان و دیگر نهادهای نظارتی و قانونی استان نسبت به رفع و حل مشکلات، نواقص و چالش های زیست محیطی مرکز دفن بهداشتی زباله های تبریز اقدام عملی و درست انجام ندهند، بمب ساعتی زباله که تدریجا و به صورت چراغ خاموش طیف وسیعی از شهروندان تبریزی را تهدید و محیط زیست تبریز و منابع آب و خاک آن را آلوده خواهد کرد؛ موضوعی که امروز و در اسرع وقت، نیازمند اقدام عاجل مسوولان است!
