بیداری آذربایجان – ابوالفضل وصالی: عضویت در سازمان های بین المللی یا منطقه ای وظیفه ای است که دولت ها برای تعقیب و تامین منافع و مصالح ملی ممالک خود باید با تجزیه و تحلیل دقیق از اهداف و ابعاد و شرایط و ماهیت سیاسی این سازمان ها به آن مبادرت ورزند ، و به تبع آن حضور جمهوری اسلامی ایران در” پیمان شانگهای ” که سالها به عنوان عضو ناظر در آن حضورداشته است البته با رعایت شرایط فوق قابل توجیه است !
بسیار بدیهی است که اهمیت چنین سازمان هایی با میزان تاثیرگذاری های بین المللی در عرصه های اقتصادی و سیاسی مورد ارزیابی قرار می گیرد و چه بسی عضویت در برخی پیمان ها علیرغم ایجاد تعهدات سازمانی نتواند چندان منافع مازادی داشته باشد ، بطوریکه ایران حتی پیش از عضویت در پیمان شانگهای که کشورهای عضو آن عموماً فاقد ظرفیت های قابل ذکر در زمینه های فن آوری و تبادل تجاری هستند ، خصوصاً با دو کشور مهم آن ( روس و چین ) که عضو ثابت شورای امنیت سازمان ملل متحد هم می باشند ، روابط گسترده و دراز مدتی داشته است .
با این حال در شرایطی که گفته می شود پیمان ” شانگهای ” با انحلال ” پیمان ورشو ” پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از اهمیت امنیتی و اقتصادی و سیاسی در سطح جهان برای مقابله با سازمان” آتلانتیک شمالی – ناتو ” برخوردار است اما عضویت ایران در این پیمان به عنوان یکی از کشورهای مهم برخوردار از ذخایر نفت و گاز جهان و دارای تنش دیرینه با غرب و آمریکا ، هیچ واکنشی حتی در اندازه ی بازتاب خبر مذاکرات ” برجام ” در حوزه اقتصاد بین المللی ( نرخ دلار و حامل های انرژی ) بوجود نیاورد و این می تواند در نوبه ی خود اعتبار و جایگاه جهانی ” پیمان شانگهای ” را مورد ارزیابی قرار دهد !
اگر چه همکاری های اقتصادی کشورهای عضو ” پیمان شانگهای ” مستلزم عضویت در سازمان بین دولتی ( F.A.T.F) یا همان گروه ویژه اقدام مالی است که گفته می شود به قصد جلوگیری از پولشویی و حمایت از تروریسم در سال ۱۹۸۹ تاسیس شده است و در حال حاضر به غیر از ایران و کره شمالی تمام کشورهای جهان از جمله کشور های عضو و ناظر ” پیمان شانگهای ” به جهت بهره گیری از امکان مبادلات پولی بین بانک های جهان ( سوئیفت ) عضویت آن را پذیرفته اند و برای ایران هم این شرط علیرغم مخالفت با مفاد آن اجتناب ناپذیر خواهد بود چراکه در حال حاضر به علت یا بهانه ی عدم تصویب آن امکان دریافت مطالبات خارجی حتی از کشورهای همسویی مانند چین و روسیه هم با مانع مواجه است !
