غفلت از “خوشه سازی” و “واگرایی فرهنگی”، دو آفت اقتصاد استان و کشور
غفلت از “خوشه سازی” و “واگرایی فرهنگی”، دو آفت اقتصاد استان و کشور
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی، غفلت از "خوشه سازی" و حاکمیت "واگرایی فرهنگی" را دو آفت و عامل بازدارند در مسیر توسعه اقتصادی کشور و استان دانست.

“محمد فرشکاران” در گفت و گوی اختصاصی با اویاقلیق با اعلام این مطلب افزود: ما تجربه توجه و حمایت از بنگاه های اقتصادی کوچک و زودبازده را در سال های قبل داشته ایم؛ اما هیچگاه به موضوع “خوشه سازی” توجه نکرده ایم، سیاستی که تولید، اقتصاد، بازار، مصرف کننده و حتی صادرات را یکجا در برمی گیرد و باعث رونق و توسعه پرشتاب می شود.

وی گفت: خوشه سازی در حوزه تولید و اقتصاد باعث ایجاد رونق اقتصادی و تضمین تولید، اشتغال و درآمد در همه حوزه ها می شود، توان رقابت را بالا می برد، به پیشران و راهبر توسعه تبدیل می شود و اهداف توسعه را محقق می کند.

فرشکاران در ادامه با اشاره به حاکمیت واگرایی فرهنگی در حوزه تولید و اقتصاد و سیاست های اقتصادی نیز خاطرنشان کرد: در سایه همین واگرایی فرهنگی، حوزه تولید و اقتصاد متاسفانه امروز برای ورود سرمایه گذار، جذابیتی ندارد و باید به سمت ایجاد و تعریف مزیت های متنوع و متعدد برای سرمایه گذاری در همه بخش های تولیدی و اقتصادی حرکت کنیم و با یکدست سازی فرهنگ معطوف به اقتصاد، تولید، بازار و صادرات، اعتماد سرمایه گذاران را جلب کنیم.

وی واگرایی فرهنگی را نیازمند آسیب شناسی با هدف رفع این معضل بازدارنده ارزیابی کرد و با اشاره به نقش آفرینی قوی و یکه تازی برخی شرکت های بزرگ در فضای فعلی تولید و اقتصاد گفت: مکنده های قوی سرمایه، با دقت و وسواس کامل، همواره در حال رصد و ارزیابی فضای اقتصادی و تولیدی هستند و در واقع بی گدار به آب نمی زنند و همواره، این مکنده های سرمایه گذاری و اقتصادی هستند که با استفاده از نقدینگی، به نفع خود وارد میدان می شوند و روندها را در دست می گیرند و ثروت و درآمد خود را تضمین و تامین می کنند و در مقابل، سیستم های ضعیف اقتصادی، عقب می مانند.

فرشکاران در بخش دیگری از این گفت و گو در پاسخ به سوالی در خصوص روندها و شیوه های تعیین و توزیع بودجه های ملی و استانی به استان ها و مناطق کشور نیز گفت: سازمان برنامه و بودجه مسوول مستقیم توزیع اعتبارات و بودجه های مورد نیاز بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، بهداشت و درمان، دفاع و امنیت ملی و دیگر بخش ها، با محوریت توسعه و تحقق اهداف توسعه کشور در بستر برنامه های پنج ساله و بودجه های سالانه است.

وی افزود: همچنین، پیش بینی و تعیین سهم درآمدی هر یک از بخش ها بر اساس سیاست های کلی نظام، مجلس، مجمع تشخیص و در نهایت دولت، در راستای تحقق ضریب رشد همه بخش های تولیدی، صنعتی، صادراتی و مالیاتی از دیگر وظایف و ماموریت های این سازمان به شمار می رود و ترکیب و مجموع این سیاست ها و وظایف، الگوی کلی و مشخص توزیع و تخصیص اعتبارات و بودجه های سالانه کشور در همه استان ها و بخش ها را شکل می دهد.

رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار اویاقلیق در خصوص نقش درآمدهای استانی در تخصیص بودجه های سالانه هر استان به چه میزان است، اظهار داشت: پیش از این و بر اساس پیشنهاد مشخصی، قرار بود، سهم درآمدی استان ها در جذب و تخصیص اعتبارات ملی و استانی، در قالب پیوست ها و تبصره های خاص برای هر استان در قانون بودجه و بر اساس نیازهای اختصاص هر استان پیش بینی شود و تخصیص یابد؛ که این امر با توجه به سیاست های کلی و توجیه این که، اغلب اعتبارات مورد نیاز استان ها در قالب برش های استانی بودجه قابل پیش بینی است، محقق نشد، در حالی که به اعتقاد من، در استان خودمان، می شود بهتر و بیشتر از این سطح عمل و کار کرد.

فرشکاران همچنین در پاسخ به این سوال که اطلاعات مربوط به نیازهای بودجه ای استان چه قدر در تخصیص و توزیع بودجه ها موثر است، افزود: بدون اطلاعات و آمار دقیق از نیازها و مطالبات بودجه ای دستگاه ها و حوزه های مختلف اجرایی، تولیدی، صنعتی استان، امکان بودجه ریزی صحیح و اصولی وجود ندارد و باید به طور مداوم نسبت به احصاء آمار و نیازهای بودجه ای استان اقدام کرد، چراکه لازمه بودجه ریزی موفق و درست همین آمار و اطلاعات است.

وی گفت: بخش عمده ای از اطلاعات، داده ها، آمار، نیازها، هدف گذاری ها و برآوردهای بودجه ای دستگاه های اجرایی معمولا توسط خود دستگاه ها ارایه می شود و سازمان بر اساس این داده ها و تطبیق آن با سیاست های کلی و شاخص های بودجه ای موجود، ارزیابی ها و بررسی های لازم را انجام می دهد و در قالب پیشنهادات بودجه ای کل استان، به دولت ارایه می دهد.

رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان همچنین با تاکید بر لزوم توجه به اصل سرمایه گذاری و فضاسازی برای ورود صاحبان سرمایه در روند توسعه و رونق اقتصادی استان و کشور گفت: با تاکید و لحاظ ضرورت خروج از اقتصاد نفتی و عبور از عارضه نفتی در اقتصاد و بودجه ریزی کلی کشور که در این دوره مورد توجه جدی دولت است، ناگزیر از ترک عادت در خصوص روندها و رویه های مدیریتی قبلی هستیم تا از اقتصاد تک محصولی عبور کرده و به سمت تولید ثروت و درآمدهای جدید از منابع جدید حرکت کنیم، این مساله به ویژه در دوران تحریم کمرشکن فعلی، بسیار اهمیت دارد، در این میان، موضوع آمایش سرزمین و توجه به ظرفیت های تولید، توسعه، اشتغال، درآمدزایی و رونق فراگیر اقتصادی مناطق و استان ها، برجسته تر از قبل می شود.

فرشکاران با اعلام این که باید به دنبال فضاسازی برای ایفای نقش بازیگران جدید در راستای اهداف کلی اقتصادی و تولیدی باشیم، تصریح کرد: این موضوع گام اول توسعه در شرایط فعلی به شمار می رود و سرمایه پذیری و سرمایه گذاری، شاخص اصلی توسعه و رونق اقتصادی در همه حوزه هاست.

وی گفت: ایجاد وحدت همسان بین همه بخش ها، از تولیدکننده تا بازار و از بازار تا مردم و مسوولان باید در حوزه اقتصادی و تولیدی اتفاق بیفتد و با فعال کردن حوزه ها و بخش های خالی، زمینه را برای تحقق هدف تغییر الگوها فراهم کرد.

رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سوالی در خصوص تاثیر آمار ارایه شده دستگاه های اجرایی استان در تدوین برنامه های بودجه ای به چه میزان است، افزود: تکیه بر آمار ارایه شده عملکردی دستگاه ها در راستای برنامه ریزی و تخصیص بودجه و اعتبارات، مساله ای نسبی است و نمی توان درصدی برای آن تعیین کرد، چراکه معتقدیم، بخشی از آمار ارایه شده می تواند با ضریب خطا توام باشد.

فرشکاران همچنین در خصوص تلقی افکار عمومی از عمدی بودن تخصیص نیافتن اعتبارات و بودجه های ملی مورد انتظار به آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: در نظام بودجه ریزی استان ها، شاخص های ثابتی دخیل است، این تلقی که ما عقب تر از استان های دیگر هستیم، چندان درست نیست، به دلیل محدود بودن فصل کاری در استان، زمان تخصیص بودجه های ملی برای استان و پروژه های در حال اجرا بسیار مهم است، ما در حال حاضر با سازمان برنامه و بودجه کشور در حال رایزنی و حتی مناقشه هستیم که زمینه را برای تخصیص زودهنگام و مبتنی بر فصل کاری محدود در منطقه جذب کنیم و مطمئنیم که این پیگیری ها نتیجه خواهد داد و تلاش خواهیم کرد، بودجه های خود را در فصل کاری و زمانی که به آن نیاز داریم دریافت کنیم تا مانع از توقف طرح ها و تاخیر پروژه های عمرانی شویم.

وی با تاکید بر این که در بحث بودجه های ملی و تملک داریی های سرمایه ای، امسال از اصفهان جلوتر هستیم، گفت: یک و نیم همت اعتبارات هزینه ای و پنج و نیم همت اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای استان در سال جاری است.

فرشکاران عمده مشکل استان در تخصیص اعتبارات را، ضعف مدیران دستگاه های اجرایی در جذب به موقع اعتبارات ملی دانست و با اشاره به جذب اعتبارات ویژه در سفر اخیر ریاست جمهوری به استان نیز گفت: در مورد اعتبارات مربوط به سفر اخیر رییس جمهور هم با دفاع خوبی که از موضوع پروژه های سفر صورت گرفت، این اعتبارات به رقم ۴۱ همت افزایش یافت که ۲۰ همت آن در قالب تسهیلات خواهد بود و تردید نداشته باشید که با پیگیری های خوب استاندار آذربایجان شرقی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، این اعتبارات به صورت حداکثری جذب خواهد شد.

وی افزود: در استان باید یک هم نوایی و پیگیری عمومی و مسوولانه در خصوص اعتبارات سفر رییس جمهور اتفاق بیفتد و اگر ما مدیران دستگاه های اجرایی استان و نمایندگان به یک وفاق عمومی برای جذب به موقع اعتبارات مورد نیاز برسیم، بسیاری از مشکلات ما حل خواهد شد.

رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان در ادامه با اشاره به خاص بودن مدل اقتصادی کشور نیز گفت: مدل و ساختار اقتصادی ایران، فضای پیچیده و سنگینی دارد، بدون آسیب شناسی و تحلیل اوضاع و روندهای قبلی امکان موفقیت در روند ایجاد تغییر و بهبود شرایط وجود نخواهد داشت، چراکه دام های بسیاری بر سر راه اقتصاد ایران قرار دارد، که از آن جمله می توان به دام تورم، دام تحریم، دام مدیریتی، دام عملکردی و دام ها و تله های دیگر اشاره کرد.

فرشکارن در عین حال در پاسخ به این سوال که دلیل اصلی مشکلات و نابسامانی های موجود در اجرای برنامه ریزی های کلان اجرایی کشور چیست، گفت: سیستم های برنامه ریزی ما در حوزه بودجه و اداره کشور کار خود را درست انجام می دهند، اما نگرش های بخشی در مراحل تصویب، ابلاغ و اجرای این برنامه ها، در داخل قوا، بعضا باعث ایجاد تغییر در برنامه ها می شود که متاسفانه اجتناب ناپذیر است.

وی در خاتمه تصریح کرد: ایجاد گپ ها و توقف های اینچنینی در فرایند اجرای برنامه ها باید با تکیه بر وحدت رویه های اجرایی، روی ریل اجرای برنامه محور، مرتفع شود، که اگر این اتفاق نیفتد، نتیجه موثر حاصل نخواهد شد.