بیداری آذربایجان به نقل از الف: پایگاه خبری “میدل ایست آی” در گزارشی، رویکرد رسانه های غربی، بویژه رسانه های انگلیسی در پوشش تحولات مرتبط با “جنگ اوکراین” را هدف نقد قرار داده و به طور خاص اغراق گویی ها، اتخاذ استانداردهای دوگانه و فریبکاری رسانه های غربی در پوشش رسانه ای جنگ اوکراین را که عملا به واقعیت ها بی توجهی می‌کند، یکی از مسائلی دانسته که در نوع خود این بحران را تشدید خواهد کرد.
میدل ایست آی در این رابطه می نویسد: «همزمان با اوج گیری “جنگ اوکراین”، رسانه های غربی پُر شده اند از تصاویر و فیلم های زنان جوان اوکراینی که در خیابان های شهرهای مختلف اوکراین، در حال ساختِ کوکتل مولوتوف هستند. ظاهرا این دسته از رسانه ها انجام این قبیل اقدامات را وقتی شما “سفیدپوست، اروپایی و البته متمدن” باشید، بسیار جذاب می دانند.
این در حالی است که این رویکرد رسانه ای آن ها تا حد زیادی جنبش های مقاومت در مناطق دیگر جهان از جمله خارمیانه را شدیدا متعجب کرده است. این دسته از جنبش ها بویژه در سال های اخیر از سوی رسانه های جریان اصلی غربی، در انجام مقاومت علیه متجاوزانِ به حقوق خود، به مثابه “تروریست” معرفی و تصویرسازی شده اند. شکی نیست که رویه اخیر رسانه های غربی در قبال جنگ اوکراین نیز تا حد زیادی مثلا برای فلسطینی‌های ساکن در نوار غزه که سال هاست علیه اشغالگری اسرائیل مقاومت می کنند، دردناک است.
فلسطینی های ساکن در نوار غزه نیز همچون اوکراینی ها اقدام به ساخت کوکتل مولوتوف می کنند با این حال به دلیل اینکه در پیرامون آن ها موانع مرزی فراوانی ایجاد شده، مجبورند تا از طریق بالن هایی خاص(بالن های آتش زا)، دشمن اشغالگرِ خود را هدف قرار دهند. این در حالی است که مثلا تاکنون “شبکه بی بی سی” از این اقدام مقاومتی مردم غزه تجلیل نکرده و به درستی به آن نپرداخته است. در مقابل، رسانه های بویژه انگلیسی به طور خاص این رویه ها را نَه مردمی، بلکه نمودی از اقدامات جنبش “حماس” به حساب می آورند و بر حرکت اخیر دولت بریتانیا که حماس را در لیست گروه های تروریستی خو قرار داد، صحه می گذارند.
استانداردهای دوگانه
فلسطینی های ساکن در نوار غزه همچنین در ۱۵ سال اخیر از محاصره اقتصادی اِعمال شده از سوی رژیم اسرائیل نیز رنج برده اند. این تحریم به قدری گسترده بوده که عملا نوار غزه را در آستانه فقر و گرسنگی گسترده قرار داده است. در این میان بارها تصاویری از فلسطینی ها را شاهد بوده ایم که مرد و زن و کودک، از دور به سمت نیروهای اسرائیلی که فاصله زیادی نیز از آن ها دارند، سنگ پرتاب می کنند و به همین شیوه ساده به دنبال حقوق و آزادی‌های خود هستند. البته که اسرائیلی ها نیز با گلوله های جنگی جواب این اعتراضات را داده و می دهند.
رسانه های غربی گهگاه از کشته شدنِ فلسطینی ها و یا جراحاتی که آن ها در اعتراضات مختلف بر می دارند ابراز ناراحتی می کنند با این حال این مساله به هیچ عنوان با پوشش عجیب و غریب و گسترده رسانه ای که از تحولات اوکراین دارند قابل مقایسه نیست. این رسانه ها به طور معمول با معترضان فلسطینی به عنوان افرادی رفتار میکنند که یا عاملِ حماس هستند و یا افرادی فریبکارند که به دنبال ایجاد اغتشاشِ عمومی هستند.
باید توجه داشت که غزه برخلاف اوکراین هیچ ارتشی ندارد و مبارزان آن نیز برخلاف نظامیان اوکراینی توسط کشورهای غربی مسلح نمی شوند. هنوز فراموش نکرده ایم که روزنامه “گاردین” حتی نتوانست یک طراحی کاریکاتوریست خود را که به هدف قرار گرفتن یک پرستار فلسطینی توسط تک تیراندازان اسرائیلی اشاره می کرد تحمل کند و آن را سانسور نمود. بهانه این رسانه ها نیز مدام این است که این قبیل اقدامات، “ضدیهودی” هستند.
رسانه های غربی هیچگاه تمایل نداشته اند که مردم عادی را تشویق به مقابله با نظامیان مسلح کنند. در این نقطه این سوال مطرح می شود: چرا اکنون آن ها این رویکرد خود را در جنگ اوکراین کنار گذاشته اند؟ اینطور به نظر می رسد که استانداردهای دوگانه را به وضوح می توان در هر جایی دید. نمی توان این شیوه از اطلاع رسانی را تصادفی و عاری از هرگونه نیت و قصدی نیز دانست. از سویی، خبرنگارانی که تحولات مهمی نظیر آنچه در خاورمیانه و در مناطقی نظیر غزه، بغداد، نابلس، حلب و طرابلس را پوشش می دهند هم افرادی بی تجربه نیستند.
رسانه های غربی مخصوصا در انگلیس اکنون به وضوح به لابی گر هایی تبدیل شده اند که خواستار ارسال سلاح برای اوکراین هستند و در عین حال سعی دارند تا مردم انگلستان را نیز کاملا در جنگ اوکراین درگیر کنند. حتی وزیر خارجه بریتانیا نیز اخیرا در موضع گیری خواستار آن شد که انگلیسی های داوطلب جهت جنگ با روسیه و برای دفاع از اروپا، به اوکراین بروند. این رویکردِ دولت بریتانیا و رسانه های آن نیز کاملا با رویکرد متعارف آن ها که با رفتنِ اتباع انگلیسی به کشورهای دیگر جهت جنگ مخالفت می کنند و در مواردی نظیر سفر اتباع این کشور به خاورمیانه جهت مشارکت در درگیری های این منطقه، از لفظ “تروریست” برای مخاطب قرار دادن آنها استفاده می کنند، در تضاد است.
ریاکاری مطلقِ رسانه ای
“کاندولیزا رایس” معمار حمله وحشیانه و غیرقانونی آمریکا به عراق، تاکنون توسط رسانه های مطرح غربی با این چالش مواجه نشده که آیا وقتی آمریکا و به طور کلی جهان غرب، به یک کشور دارای حاکمیت نظیر عراق در سال ۲۰۰۳ حمله می کنند، این به معنای نقض حاکمیت دولت های دیگر جهان و انجام یک جنایت جنگی نیست؟ اگر واقعا این اقدام غیرقانونی است و حقوق بین الملل نیز آن را تایید می کند، پس خودِ کاندولیزا رایس نیز باید در مقام مجرم و گناهکار در دادگاه بین المللی لاهه ظاهر شود و محاکمه گردد.
بیایید در مورد گلوله باران اخیر شهر “خارکیف” دومین شهر بزرگ اوکراین در روزهای اخیر نیز صحبت کنیم. اقدامی که در قالب آن چندین غیرنظامی نیز کشته شدند. کافی است پرداختِ رسانه ای گسترده غربی ها به این مساله را مقایسه کنید با کل پوشش رسانه ای که آن ها از جنگ عراق و کشته شدن هزاران غیرنظامی بیگناه در جریان این جنگ ارائه کردند.
خوب است در مورد همدستی رسانه های غربی با رژیم عربستان سعودی که در چند سال اخیر بارها با استفاده از جنگنده ها و بمب های انگلیسی اقدام به کشتار مردم یمن کرده و می کند نیز اشاره ای داشته باشیم. آن هایی که در یمن در برابر شویِ ترس آفرینی سعودی ها مقاومت می کنند، به هیچ عنوان از چشم رسانه های غربی به مثابه افرادی “قهرمان” تصویر سازی نمی شوند بلکه برعکس، رسانه های غربی به آسانی و با ساده لوحی تمام آنها را عروسک های دست نشانده و بازی خورده ایران خطاب می کنند.
اخیرا “جرمی واین” یکی از مجریان سرشناس بی بی سی در موضع گیری گفته است که: “سربازان روسی که یونیفورم ارتش روسیه را به تن می کنند، مستحق مرگ هستند.” در این نقطه باید از واین پرسید که آیا این وضعیت را در مورد سربازان انگلیسی و آمریکایی که به عراق به صورت غیرقانونی حمله کردند نیز قائل است؟ اگر که جواب وی منفی است او باید توضیح دهد که چرا؟
عجیب آنکه رسانه های غربی حتی در پوشش ساده تحولات اوکراین نیز بی طرفی را رعایت نمی کنند. اصطلاحات خاصی که آن ها در مورد مهاجران و پناهندگان اوکراینی به کار می برند و آن ها را متمدن، چشم آبی و اروپایی می نامند به سختی از یادها فراموش می شود. این در حالی است که از دید این رسانه ها، به عنوان مثال پناهجویان خاورمیانه ای، افرادی غیرمتمدن و دون‌پایه هستند.
تبلیغات دولتی
در بحبوحه این غوغای رسانه ای و تبلیغاتی که عمدتا با محوریت رسانه هایی بریتانیایی و به طور خاص بی بی سی دنبال می شود، اروپا پخش “شبکه آر تی” روسیه را در خطوط هوایی ممنوع کرده و “سیلیکون ولی” نیز امکان حضور آن در فضای اینترنت را گرفته و محدود است.
در این نقطه باید پرسید که آیا رسانه های بریتانیایی در پوشش رسانه ای خود بویژه از تحولات اوکراین، جز منافع بریتانیا را می بینند که اکنون رسانه های روسی را به گناه و جرمی مشابه محکوم می کنند؟ مشکل اصلی که کشورهای غربی با آن دست و پنجه نرم می کنند، مواجه شدن با تبلیغات رسانه ای روسیه نیست بلکه بر عکس، بمباران فکری و ذهنی آن ها توسط تبلیغات و رسانه های غربی است.
اگر ما به دنبال صلح هستیم و نشانه های کمی از آن در شرایط فعلی وجود دارند، یکی از الزامات ایجاد شرایط مطلوب این است که رسانه های غربی رویکردهای مبنی بر اغراق گویی، اتخاذ استانداردهای دوگانه، و فریبکاری خود را کنار بگذارند. اتفاقا در شرایط کنونی ما نیاز داریم تا صدای روس ها را بشنویم تا دقیقا بفهمیم که پوتین به چه می اندیشد؟ ما هیچ نیازی نداریم که مفروضات ذهنی مدیران بی بی سی را در مورد آنچه پوتین می اندیشد و می خواهد بدانیم. ما نیاز به منابع اطلاعاتی داریم که اخبار جعلی از هر دو جبهه روسیه و غرب را خیلی زود به چالش بکشند.
جدای از همه این ها، غرب باید نگاه نژادپرستانه خود در تحلیل تحولات جهان را نیز کنار بگذارد. نگاهی که در قالب آن غربی ها به عنوان انسان هایی خوب تصویرسازی می شوند و غیرغربی ها همواره بد و شرور هستند. نگاهی که عملا به مشکل و چالشِ اصلی بی اعتنایی می کند و آن را نادیده می گیرد. »
