اویاقلیق- ابوالفضل وصالی: تالاب بین المللی معروف به « قوری گول » در فاصله ی ۴۵ کیلومتری کلان شهر تبریز که در چند سال اخیر ثبات آب آن دچار نوسان شده بود در روزهای اخیر با کاهش نگران کننده ی سطح آب مواجه شد و نهایتاً تصویر عصر روز جمعه ۱۴۰۰/۷/۹نشان از خشک شدن کامل […]
اویاقلیق- ابوالفضل وصالی: تالاب بین المللی معروف به « قوری گول » در فاصله ی ۴۵ کیلومتری کلان شهر تبریز که در چند سال اخیر ثبات آب آن دچار نوسان شده بود در روزهای اخیر با کاهش نگران کننده ی سطح آب مواجه شد و نهایتاً تصویر عصر روز جمعه ۱۴۰۰/۷/۹نشان از خشک شدن کامل این دریاچه ی ۱۶ کیلومتر مربعی می دهد !
این تالاب به علت برخورداری از تنوع گیاهی و زیست انواع پرنده های مهاجر و طبیعت زیبای آن در سال ۱۳۵۴ به عنوان « تالاب بین المللی » در کنوانسیون رامسر » ثبت و منطقه ی حفاظت شده و شکار ممنوع اعلام شده است .
خشک شدن تالاب « قوری گول » یا به عبارتی « قویی گول » یک هشدار بسیار جدی از خطر بروز « بحران آب » در آینده ی نه چندان دور است بطوریکه کاهش سطح دیگر منابع آب های سطحی و زیر زمینی و مهمتر از همه دریاچه ی حیات بخش « اورمیه » از علایم حاد بالینی این خطر بزرگ محسوب می شود و متاسفانه سیاست های غلط و تعرض های بی رحمانه برای استحصال بی رویه ی این نعمت بی بدیل که در وهله ی اول نتیجه ی ناگزیر کثرت جمعیت مازاد بر ظرفیت اقلیمی مملکت و در مرتبه ی دوم سوء مدیریت بر منابع آن می باشد ، این شرایط وخیم را با تشدید روز افزون مواجه کرده است !
تنها امید برای به تاخیر افتادن بلای مهلک بحران آب، بارندگی های غیر منتظره مانند چند سال پیش است که در کنار خسارات ویرانگر از جمله به زیر آب رفتن شهرها و روستاها و مزارع در مناطق جنوب و نیز مرگ تعداد زیادی از انسان ها ، موجب پر شدن مقطعی دریاچه ها و سدها و تالاب ها شد اما به علت شدت برداشت های غیر اصولی و بی رویه و بازگشت میزان بارش ها به میانگین طبیعت اقلیمی عادی دوباره شرایط وخیم و نگران کننده بحران آب بر جغرافیای آذربایجان و کل مملکت از جنوب تا شمال و شرق و غرب مستولی شده است !
این نگرانی از شرایط بحرانی منابع آب که خطر آن مدام از سوی کارشناسان گوشزد می شود و طبق اعلام مسوولان وزارت نیرو میانگین مصرف روزانه ی این ماده ی حیاتی در شهر تهران برای هر نفر ۲۵۰ لیتر و برای تبریز ۲۲۰ لیتر اعلام شده است و لاجرم بر حسب آن برای کل کشور کمتر از حدود ۲۰۰ لیتر نمی تواند باشد، هنگامی قابل احساس می شود که رقم ۸۵ میلیون نفر جمعیت به سرانه ی مصرف روزانه ۲۰۰ لیتر ضرب شود ، مضاف بر اینکه این میزان تنها مربوط به محاسبه ی کمترین مصرف ( حدود ۸ درصد ) در بخش خانگی و بهداشتی است و اگر ۸۰ درصد مصرف کشاورزی و بیش از ۱۰ درصد مصرف صنعتی نیز به آن افزوده شود عدد وحشتناکی را نشان خواهد داد !
اگر چه چندسال پیش طبق درج در برخی نشریات خبر از انعقاد قرارداد مابین ستاد بحران با حوزه ی علمیه ی قم – لابد جهت دعا برای رفع بلای بحران ها – داده شد اما ظاهراً این توسل نیز مانع از بروز شرایط وخیم کم آبی نشده است و چه بسی اگر تدابیر اساسی و اصولی و عاجل اندیشیده نشود ، در سال های آتی تبعات سخت این خطر گریبانگیر ملت و مملکت شود !
باید در نظر داشت که تشویق و تاکید بر افزایش جمعیت بدون در نظر گرفتن شرایط و ظرفیت اقلیمی و زیستی فلات نیمه خشک ایران به هر بهانه ای اعم از نیاز آینده ی کشور به نیروی کار جوان و یا تکثیر جماعت شیعه ، به نتایج فاجعه بار و تهدید و چالش جدی نسل آینده منجر خواهد شد بطوریکه برای وجه اول این توضیح کافی است که فن آوری های صنعتی و تولیدی آینده با کاهش هرچه بیشتر نقش نیروی انسانی به سمت استفاده از سیستم های خودکار و ماشینی ( ریاتیک ) پیش می رود و برای شق دوم ابتدائاً نیاز مضاعف به همین ماده ی حیاتی به طریق اولی اجتناب ناپذیر خواهد بود و با این حساب تکثیر جمعیت برای هر دو منظور امر موجهی به نظر نمی رسد ، گو اینکه در حال حاضر نیز سیستم اداری و بنگاه های تولیدی و صنعتی بصورت مفرط با نیروی کار مازاد و تحمیلی مواجه می باشند و چندین میلیون جوان با بیکاری محض دست به گریبانند !
نیاز به ذکر نیست که ضرورت آب برای صنایع و کشاورزی و تولید و هم چنین تولید نیروی برق و کلاً برای پروسه ی توسعه اهمیت حیاتی دارد و این مهم ایجاب می کند در برنامه ریزی های مدیریتی به این مساله توجه وافری معطوف شود ، نباید فراموش کرد که طبق پیش بینی کارشناسان بین المللی ، جنگ های آینده بر سر منابع آب خواهد بود و در مخیله ی سران کشورهای برخوردار از این منابع ، معامله ی« آب » در برابر« نفت » پرورش داده می شود !
