بیداری آذربایجان: بیانیه گام دوم انقلاب که به جهانی فراسوی مفروضات و دستاوردهای فعلی و آدرس دهی به سمت ساخت و گسترشی جدید اشاره می کند به عنوان مفتاحی برای آغاز دوران جدید در تاریخ انقلاب معرفی شده است. به همین خاطر در جهت آشنایی بیش از پیش با موضوعات، محوریت ها و اهداف این […]
بیداری آذربایجان: بیانیه گام دوم انقلاب که به جهانی فراسوی مفروضات و دستاوردهای فعلی و آدرس دهی به سمت ساخت و گسترشی جدید اشاره می کند به عنوان مفتاحی برای آغاز دوران جدید در تاریخ انقلاب معرفی شده است. به همین خاطر در جهت آشنایی بیش از پیش با موضوعات، محوریت ها و اهداف این بیانیه راهگشا؛ حامد حاج حیدری، جامعه شناس، پژوهشگر حوزه های سیاسی و اجتماعی به پرسش های مطرح شده مرتبط با این موضوع، پاسخ می دهد:
* جهت گیری و هدف گذاری از تبیین بیانیه گام دوم را در چه موضوعی ارزیابی می کنید؟
بیانیه گام دوم، در کنار نامه‌هایی که به جوانان اروپا، امریکا و بعضاً، جوانان فعال در فرهنگ و سازندگی نوشته شده است، جوانان را به گشایش تاریخ فراخوانده است. این بیانیه، مفتاحی برای آغاز دوران جدید در تاریخ انقلاب است و از این جهت در سلسله رویدادهای پس از انقلاب، با نامهٔ امام خمینی (ره)، به میخائیل گورباچف قابل قیاس است. همان طور که نامهٔ ایشان به گورباچف، فضای تحلیلی انقلابیون آن زمان را باز کرد تا جهانی فراسوی چپ را تصور کنند و بر اساس آن، مباحث تحلیلی و گام‌های بعدی‌شان را تنظیم نمایند، این نامه نیز می‌کوشد به جهانی فراسوی مفروضات و دستاوردهای فعلی اشاره نماید و به سوی ساخت و گسترشی جدید آدرس دهد.
* اصلی ترین موضوع در بیانیه گام دوم چیست و چگونه باید آن را از حرف به عمل تبدیل نمود؟
اصلی‌ترین مضمون این بیانیه که سه بار در آن تکرار شده، این است که جوانان باید شانه زیر بار مسؤولیت بسپارند. در حالی که به نظر می‌رسد جوانان تلاش میکنند در قالب‌های ساخته شده توسط نسل قبل به کنش های سیاسی و اجتماعی ادامه دهند. این بیانیه می‌کوشد تا جوانان را برای ساختن یک گام و دوران جدید، هُل دهد. نزدیک به ۲ دهه قبل، مقام معظم رهبری در سخنرانی مهم و تاریخ‌ساز بیستم خرداد ۱۳۷۵ – همان سخنرانی مشهور به عبرت‌های عاشورا، مهمترین وظیفه خود به عنوان رهبر و در واقع، شگرد رهبری خود را با همین جمله «بنده، بیشترِ سنگینی بارم این است که نگاه کنم ببینم کجا شعله جهاد در حال فروکش کردن است و به کمک پروردگار نگذارم» مشخص و تبیین نمودند که هم چنان نیز همان است. به نظر می‌رسد در میان جوانان آینده‌ساز، جهاد به این علت رو به سردی می‌رود که اغلب آنان حاضر نیستند فراتر از روش‌های پایه گذاری شده قبلی، مسیری مستقل و پیشرو باز کنند. آنها کوشش دارند تا رقابت‌های سیاسی را در همان چارچوب‌های بنیاد گرفته پیشین پیگیری کنند و با همان پرچم‌ها در انتخابات فعالیت داشته باشند و با پیروی از همان روش‌های قبلی در مسیرهای جهانی، هم‌چنان و کم و بیش خود را محدود به مرزهای ملی نمایند، آنان ارتباطات جدیدی با جوانان جهان مسلمان، امریکا و اروپا برقرار نمی‌کنند. این در حالی است که بیانیه گام دوم، بر آن است تا در جهت گشایش یک دوران جدید، به جوانان انگیزه و اهتمام ببخشد. در این بیانیه جوانان فراخوانده شده‌اند تا از انفعال بپرهیزند و خودشان را در قالب‌های قبلی تعریف نکنند، و سعی کنند قالب‌های جدیدی ابداع نمایند.
* آیا خط مشی تبیین شده در بیانیه گام دوم تنها در ارتباط با جوانان است، راهبری از آن چگونه است؟
اینکه به یک ملت گوشزد شود که در تاریخ دوران جدیدی در حال شکل گیری است و حول چنین مفهومی، سعی در ایجاد اتحاد است در تاریخ سیاست جزو اصلی‌ترین کارهایی است که معمولاً سیاست‌مداران بزرگ و تاریخ‌ساز انجام می‌دهند. اصل اهمیت این بیانیه که هنوز هم به درستی به آن پرداخته نشده در این نکته است. مضمونی که سه بار در این بیانیه مکرر تأکید بر آن شده، فراخواندن جوانان به پذیرش مسؤولیت است تا آنان شانه زیر بار مسؤولیت بسپارند. جوانان باید دنیای جدیدی را رقم بزنند و به این تنها به ادامه قالب‌های پایه گذاری شده توسط نسل های درخشان قبلی، اول و دوم انقلاب بسنده نکنند. جوانان برای تداوم بخشی به فعالیت های خود باید احزاب جدیدی تشکیل دهند و با ترسیم خط و ربط سیاسی جدید و پایه گذاری مسیرهای تازه و متناسب با مقدورات جدید باید به سمت فراسوی مرزها با هدف گسترش تمدن اسلامی گام بردارند.
* از نظر سیاسی وظیفه جوانان در اجرای بیانیه گام دوم را در چه می بینید و باید چگونه عمل شود؟
قابل انکار نیست که در زمینه‌هایی همچون، اردوهای جهادی یا دفاع از حرم، اتفاقات مهمی در حیطه‌های مختص جوانان رخ داده است. ولی انتظار بیش‌تری در زمینه ابداعات سیاسی می‌رود. به نظر می‌رسد جوانان فعال در حیطه سیاسی باید خودشان را از شیر نسل قبلی ببرند و سعی کنند روی پای خود بایستند و مسیرهای جدیدی باز کنند. این، اتفاقی است که هنوز نیفتاده و همان موضوع مورد تأکید در بیانیه می باشد.
توضیح: حامد حاجی حیدری از جامعه شناسان، پژوهشگران و اساتید دانشگاهی بوده و دارنده دکترای جامعه شناسی نظری – فرهنگی از دانشگاه تهران است و کتب آنتونی گیدنز؛ مدرنیت، زمان، فضا، تدارک نظری برای بررسی مسائل اجتماعی ایران، «بیست و چهار تز در بازخوانی ابرکتاب برساخت اجتماعی واقعیت و جستارهایی در ایران پساتوافق، جستاهایی در سرمایه اجتماعی در ایران از جمله کتب و تألیفات اوست و چندین مقاله از وی در نشریات، مجلات و فصلنامه های پژوهشی، علمی و تخصصی داخلی به چاپ رسیده است.
