اویاقلیق: ایام فاطمیه بهترین فرصت برای پرداختن به سبک زندگی زنان و دختران این خطه است چرا که شهر تبریز به عنوان پایتخت تشیع جهان اسلام مطرح است، از این رو شروع دهه فاطمیه که از روز ۲۳ بهمن ماه همزمان با شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) (به روایتی) تا ۱۲ اسفند ماه سال‌جاری که مجموعاً ۲۰ روز است، بهانه‌ای خوبی شد تا با گفت‌و‌گو با جمعی از دختران و به ویژه با والدین آنها به سبک زندگی این قشر فعال در تبریز، شهر «اولین‌ها» بپردازیم که چقدر این قشر با سیره معصومین (ع) آشنا هستند و آن را الگوی زندگی خویش قرار می‌دهند.

با این وجود نکته حائز اهمیت در این مقوله این است که چرا این موضوع را در ایام فاطمیه و شهادت حضرت زهرا (س) انتخاب کردیم، جای بسی تامل دارد، می‌گویند؛ دختران امروز، مادران آینده جامعه و نسل بعدی هستند، پس چرا برخی خانواده‌ها و والدین کمتر به این مسائل توجه می‌کنند و برای تربیت درست با توجه به سبک زندگی ایرانی – اسلامی آنان از کودکی وقت آن چنانی نمی‌گذارند، به طوریکه بعضی وقت‌ها موضوع عفت و حیا و به ویژه حجاب و عفاف آنان در کشورمان زیر سؤال می‌رود.

 زندگی در محدوده خط قرمزها/ زندگی با طعم بی نام و نشان

بدون تردید؛ نوجوانان و جوانان هم برای داشتن زندگی خوب و ایده‌آل همچنین برخورداری از امنیت روانی و اخلاقی به یک سبک زندگی نیاز دارند که در این میان به یقین سیره معصومین (ع) بهترین شیوه و سبک زندگی برای تمام جوامع بشری به حساب می‌آید.

در این میان سبک زندگی حضرت زهرا (س ) با ویژگی‌های اخلاقی بارز چون«عصمت و طهارت» و طبق آیه‌ تطهیر از هرگونه ناپاکی منزّه است، باید الگوی سبک زندگی زنان و به ویژه دختران نسل امروز و فردای جهان اسلام قرار گیرد.

با این وصف، به نظر می‌آید در سال‏‌های اخیر با توجه به پدیده ارتباطات الکترونیک و رسانه‌ه‏ا، سبک زندگی اکثر نوجوانان و جوانان و به خصوص دختران ایرانی روز‌به‌روز به کلی در حال زیر و رو شدن است و بر همین اساس هم هر روز شاهد اعتراض و هشدار خانواده‌ها، مراجع و علما به این نوع وضعیت و سبک زندگی هستیم.

باید توجه داشت پدیده تقابل سنت و مدرنتیه منحصر به جامعه ایرانی نبوده بلکه اغلب کشورهای در حال توسعه و پیشرفته هم با این مسئله دست و پنجه نرم می‌کنند به طوریکه در حال حاضر به راحتی می‌توان، نمود آن را در بین کلان‌شهرها از جمله تهران، اصفهان، شیراز، تبریز و … بیش از سایر شهرهای ایران به راحتی مشاهده کرد.

در سال‌های اخیر گرایش نوجوانان و جوانان ایرانی و به ویژه دختران به سرگرمی‌هایی چون پارتی‌ها، مد و مارک،گوش دادن به موسیقی پاپ خارجی و ایرانی، سفرهای سیاحتی خاص، تلفن همراه، اتومبیل شخصی، غذاهای سریع، شب‏‌نشینی پای ماهواره، وب‌گردی و … زیاد شده که این امر نشان‌دهنده تغییر سبک زندگی مدرن جامعه ایرانی و به خصوص نوجوانان و جوانان به مدرنیته است.

از این رو در این گزارش در پی پاسخ به نقش و جایگاه الگو‌های سبک زندگی اسلامی، در سبک‌های زندگی مدرن جوانان امروزی در میان زنان و به خصوص دختران شهر تبریز هستیم و در واقع برای رسیدن به پاسخ پرسش‌هایی از این جنس که، سبک زندگی در جوامع ما تحت چه عواملی قرار دارد؟ چگونه شکل می‌گیرد؟ چه دست‌هایی هدایت‌ پنهانی آن را مدیریت می‌کنند؟

در هر حال در این زمینه به سراغ دختران نوجوانان و جوانان شهر تبریز که پایتخت تشیع جهان اسلام را یدک می‌کشد، رفتیم که در این راستا دیدگاه‌ها و نظرات مختلفی داشتند که جای بسی تامل، کنکاش و بررسی دارد.

 پله پله تا خوشبخی/ سبک زندگی مدرن در چرخه آزمون و خطا

پری کریمی، دانش‌آموز کوی قطران در گفت‌و‌گو با فارس با انتقاد از برخی خانواده‌ها که این روزها کمتر با فرزندان خود وقت می‌گذرانند، می‌گوید: سبک زندگی زنان و به ویژه دختران امروز با دختران چند دهه اخیر خیلی فرق کرده که به نظر می‌رسد این امر بیشتر به خاطر کم توجهی یا بی‌توجهی والدین به فرزندان‌شان در این عصر باشد چون همیشه دغدغه کارهای خویش و گذر زمان را دارند و در این ارتباط هم کمترین وقت را برای تربیت درست فرزندان خود می‌گذارند.

وی می‌افزاید: این روزها در خانوادهای این شهر می‌توان به عینه مشاهده کرد که نوجوانان و جوانان هر روز با سبک‌های زندگی جدیدی آشنا می‌شوند،این مسائل باعث می‌شود عفت و نجابت، حجاب و عفاف آنها مورد اعتراض بزرگان، علما و خانوادها قرار گیرد.

مهسا، دختر جوان دیگر شهر تبریز نیز در گفت‌و‌گو با فارس در این خصوص معتقد است: سبک زندگی مدرن و ورود وسایل نوین ارتباط جمعی و شبکه‌های اجتماعی در بین خانواده‌ها باعث شده اکثر زنان و دختران جامعه ما با فرهنگ و سبک زندگی اسلامی ایرانی که برگرفته از اسلام محمدی (ص) است، فاصله گیرند.

این شهروند تبریزی در ادامه گفت و شنود با فارس می‌افزاید: عوامل متعددی این روزها دست‌ به‌ دست هم داده‌اند تا زنان و دختران و به ویژه نسل امروز با فرهنگ دینی کشورمان بیگانه شوند که باید دست‌اندرکاران این امر و به خصوص خانواده‌ها مراقب نقشه شوم دشمنان باشند.

 وسوسه‌های سبک زندگی مدرن/ زنگ خطری که شنیده نمی‌شود

فاطمه زارع، نوجوان دیگر شهر «اولین‌ها» هم با بیان این سخن که سیره و سبک زندگی حضرت زهرا (س ) باید امروزه الگوی زنان و دختران ایرانی قرار گیرد، می‌افزاید: با الگوگیری از سیره اخلاقی و رفتاری ائمه معصومین(ع) می‌توان به سلامت و استحکام بنیان خانواده‌ها کمک کرد و در این خصوص نقش رسانه‌ها و والدین در شیوه تربیت صحیح فرزندان نقش حیاتی دارد.

اکبری، پدر سه فرزند ساکن کوی قدس در تبریز نیز در گفت‌و‌گو با گزارشگر فارس با بیان اینکه این روزها والدین کمتر سخت‌گیری‌های لازم را در شیوه زندگی فرزندان خویش به کار می‌گیرند، بر این باور است: در بعضی از خانواده‌ها گاهی والدین اسرار بر این دارند که فرزندانشان را به همان طریق که خود پرورش یافته‌اند، تربیت کنند که متاسفانه با رفتارهای نادرست باعث می‌شوند آنها شیوه زندگی غربی را الگوی خویش قرار دهند.

وی می‌افزاید: والدین همیشه و در همه حال سعادت بچه‌های خویش را می‌خواهند ولی به علت بی‌اطلاعی برخی والدین از نیاز روز فرزندان خویش، آنان روش‌های جدیدی را برای سبک زندگی خویش انتخاب می‌کنند که با دین و فرهنگ ما کمترین سازگاری را دارند.

 سبک زندگی ائمه معصومین (ع)ستون خیمه هر خانواده ایرانی

حسینی، یکی دیگر از شهروندان شهر تبریز هم صاحب دو دختر است، در صحبت با خبرنگار فارس می‌گوید: دخترها و زنان در شهرمان هر روز با پوشش‌ها و آداب و رسوم مختلف در جامعه حضور پیدا می‌کنند که به نظر می‌رسد برای نهادینه کردن و فرهنگ‌سازی سبک زندگی براساس حیات‌دینی در میان کودکان،نوجوانان، جوانان و خانواده‌های آنان دیر شده باشد ولی باید به آینده امیدوار شد که «هرموقع ماهی را از آب بگیریم تازه است».

به هر حال آنچه در این راستا مهم به نظر می‌رسد این است که جامعه‌شناسان، روانشناسان و کارشناسان حوزه آسیب‌های اجتماعی بر این باورند که سبک‌ زندگی در دوران مدرن به نوعی شکل‌دهنده هویت شخصیتی و اجتماعی افراد هستند. با این‌ حال همین سبک‌ها متاثر از عوامل بسیاری چون اقتصاد، سیاست، فرهنگ و همین طور مذهب‌ است.

از این رو نیز در جامعه ایرانی مذهب رکن اساسی زندگی فردی و اجتماعی تلقی می‌شود، با توجه به نظرات «پیر بوردیو» دین به عنوان یک سرمایه موثر بر سبک‌های زندگی جوانان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.

در این میان باید گفت انسان‌ها برای داشتن یک زندگی سالم و راحت به سبک و الگوی خاصی از زندگی نیاز دارند که به یقین در دین اسلام بیش از هر آیین دیگر به این مسئله توجه شده است که نمونه‌های بارز آن زندگی ائمه معصومین (ع) و در این میان سیره و سبک زندگی حضرت زهرا (س) است که باید عصمت، پاکی، عفاف و حجاب، نکات اخلاقی و تربیتی، بصیرت، ولایت‌پذیری، سعه‌صدر، صبر و بردباری، مهربانی، متانت، عفت و پاک‌دامنی، خویشتن‌داری، حق‌گویی، حفظ‌ اسرار، وفای به عهد و پیمان، صداقت و راست‌گویی، ایثار، قناعت پیشه‌گی و ساده‌زیستی، این بانوی بزرگوار الگوی زنان و دختران عالم باشد.
************************
 گزارش از: موسی کاظم زاده – فارس