شیمون پرز رئیس سابق رژیم صهیونیستی به باکو پایتخت جمهوری آذربایجان سفر نموده است.وی قبلا در کسوت ریاست رژیم صهیونیستی به باکو سفر کرده بود.الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در دیدار با شیمون پرز رئیس سابق رژیم صهیونیستی در باکو در مورد توسعه روابط دو جانبه باکو-تل آویو در زمینه های مختلف با وی به رایزنی پرداخت.

از سوی دیگر اورن هازان معاون کنست رژیم صهیونیستی از حزب لیکود که در ماه گذشته میلادی به همراه مندی سافادی دیگر نماینده کنست از حزب لیکود به جمهوری آذربایجان سفر کرده بود، بعد از بازگشت به سرزمین های اشغالی گفت که ما در خیابانهای شهر باکو قدم می زدیم و آنقدر آرامش و امنیت در این شهر برای ما وجود داشت که خیال می کردیم در خیابانهای تل آویو هستیم. وی با اشاره به وجود امنیت کامل برای یهودیان در جمهوری آذربایجان بعنوان یک کشور مسلمان افزود که با اتباع جمهوری آذربایجان در مورد اسرائیل و دشمنی مسلمانان با اسرائیل صحبت می کردیم و آنها در جواب می گفتند که اعراب با اسرائیل دشمن هستند و ما عرب نیستیم و دشمنی اسرائیل و اعراب به ما ربطی ندارد. هازان از تمایل شدید آذریها برای تقویت روابط دوستانه با اسرائیل خبر داده است.

قبل از پرداختن به علت افزایش دعوت صهیونیست ها برای سفر به جمهوری آذربایجان از سوی دولت باکو در برهه کنونی به پیشینه روابط باکو-تل آویو می پردازیم:

رژیم صهیونیستی بر اساس تئوری دیوید بن گوریون مبنی بر ایجاد رابطه با کشورهای غیر عرب منطقه برای کاستن از فشار کشورهای عربی و نیز دکترین خاورمیانه جدید شیمون پرز ایجاد رابطه استراتژیک با جمهوری آذربایجان را در دستور کار خود قرار داده است،این در حالی است که بیش از ۸۰ درصد مردم جمهوری آذربایجان را شیعیان تشکیل می دهند.با سرنگونی شوروی سابق و پیدایش جمهوریهای نوین در قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی،رژیم صهیونیستی تلاش گسترده ای برای نفوذ اقتصادی و سیاسی در این مناطق آغاز کرد.چنانچه رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۹۱ استقلال جمهوری آذربایجان را به رسمیت شناخت و در سال ۱۹۹۳ سفارتخانه خود در این کشور گشود.از آن زمان تاکنون هیئت‌های صهیونیستی گوناگونی از این کشور بازدید کرده‌اند که مهمترین آنها سفر شیمون پرز و آویگدور لیبرمن رئیس و وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی به باکو است.در مقابل این امر نیز برخی مقامات آذربایجانی همچون حسین باقراف وزیر محیط‌ زیست و منابع طبیعی،علی عباس‌اف وزیر فناوری‌ ارتباطات و اطلاعات و المار محمدیار اف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان از سرزمین های اشغالی دیدار کرده اند.

   روابط جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی از زمان استقلال جمهوری آذربایجان تاکنون به طور قابل ملاحظه ای رو به گسترش می باشد.جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی در طول این سالها همواره تلاش کرده اند تا به یکدیگر نزدیکتر شوند و خود را به عنوان متحدینی استراتژیک نشان دهند.جمهوری آذربایجان کشوری با ذخایر نفتی و گازی با رژیم صهیونیستی که در زمینه تکنولوژی نظامی در موقعیت خوبی قرار دارد،روابط خود را آغاز کردند.دو طرف با توجه به زمینه های خاصی به یکدیگر نزدیک شدند و به عبارت بهتر این دو پیش از برقراری رابطه می دانستند که از یکدیگر چه می خواهند.لازم به ذکر است که روابط دو طرف بیش از هر چیز در زمینه نظامی و اقتصادی گسترش یافت.البته باید در نظر داشت که برای جمهوری آذربایجان موضوع قره باغ کوهستانی همیشه از اولویتهای سیاست خارجی و منافع ملی این کشور بوده است.روابط رژیم صهیونیستی و جمهوری آذربایجان بر روی موضوعات نظامی و اقتصادی گسترش یافته است.رژیم صهیونیستی و جمهوری آذربایجان هر یک به دنبال سود خود از این رابطه می باشند؛یکی بیشتر به دنبال منافع اقتصادی و دیگری به دنبال منافع نظامی خود.جمهوری آذربایجان بعد از جنگ با ارمنستان و از دست دادن منطقه قره باغ کوهستانی که ۲۰ درصد از خاک این کشور می باشد،همواره به دنبال تغییر موازنه و بازگرداندن این منطقه به خاک خود می باشد.این کشور بعد از این جریان همیشه در پی تقویت قدرت نظامی و تسلیحاتی خود بوده است که برای دستیابی به این هدف،جمهوری آذربایجان گزینه رژیم صهیونیستی را انتخاب کرد.البته این انتخاب به غیر از بعد نظامی،به دلیل بعد سیاسی و استفاده از لابی صهیونیستی در آمریکا برای حمایت از جمهوری آذربایجان در مجامع بین المللی و آمریکا در برابر ارمنستان نیز می باشد.

   از سوی دیگر رژیم صهیونیستی،رژیمی که از ابتدا سودای افزایش قدرت و رسیدن به قدرتی بزرگ را داشته،راهی به جز دستیابی به انرژی برای خود متصور نبود.رژیم صهیونیستی که دارای ذخایر محدود نفت می باشد همیشه به دنبال کشورهایی بوده که بتوانند از طریق حمایت نظامی،از ذخایر نفت آنها به نحو مطلوب استفاده کند.این مسیری است که یک طرف آن نفت و طرف دیگر آن سلاح قرار دارد.رژیم صهیونیستی با توجه به تمام مزایای اقتصادی ایی که از رابطه با جمهوری آذربایجان نصیبش می شود به دنبال این است که از جمهوری آذربایجان به عنوان پایگاهی برای نزدیکی بیشتر به ایران و فشار به ایران در صورت لزوم استفاده کند.به خصوص اینکه از طریق این کشور هم می تواند برنامه هسته ای ایران را رصد کند و هم با افزایش تهدیدات منطقه را برای ایران ناامن کند.

   از دید نویسنده حاکمیت جمهوری آذربایجان در جریان برگزاری اولین دوره مسابقات المپیک اروپایی در باکو بدلیل نقض حقوق بشر از سوی غرب مورد انتقاد شدید قرار گرفت،این در حالی است که دولتمردان آذری از ترس شفاف سازی فعالان رسانه ایی منتقد جمهوری آذربایجان از تحولات داخلی این کشور در جریان برگزاری مسابقات المپیک اروپایی روزنامه نگاران و خبرنگاران منتقد و مستقل آذری را تحت فشار قرار دادند.از سوی دیگر در آستانه انتخابات مجلس ملی آذربایجان پارلمان اروپا با صدور قطعنامه ایی از وضعیت حقوق بشر در جمهوری آذربایجان ابراز نگرانی نموده و به دلیل وضعیت نامساعد حقوق بشر در جمهوری آذربایجان و حبس غیر قانونی فعالان سیاسی،رسانه ایی و حقوق بشر آذری خواستار تحریمهای اتحادیه اروپا بر علیه دولت جمهوری آذربایجان و عدم اعزام ناظران انتخاباتی به این کشور جهت نظارت بر انتخابات آتی پارلمانی آذربایجان گردید.همچنین پارلمان اروپا با درخواست از دولت باکو برای آزادی بی قید و شرط زندانیان سیاسی آذری از اتحادیه اروپا خواست تحقیق در خصوص اتهام فساد مالی الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان و خانواده اش را آغاز کند.در طی ماههای اخیر فشار غرب بر علیه دولت جمهوری آذربایجان در موضوع حقوق بشری افزایش یافته است.دولت جمهوری آذربایجان که در آستانه انتخابات مجلس ملی آذربایجان بدلیل نقض حقوق بشر و ضرورت برگزاری انتخابات دموکراتیک تحت فشار غرب است،قصد دارد تا از لابی رژیم صهیونیستی برای ممانعت از ادامه این فشارها استفاده نماید و افزایش دعوت از صهیونیست ها برای سفر به جمهوری آذربایجان در برهه کنونی در این راستا ارزیابی می شود.

   دولت الهام علی اف در شرایط کنونی در اتخاذ تاکتیک نزدیکی بیشتر به رژیم صهیونیستی این را در نظر گرفته است که با کسب حمایت رژیم صهیونیستی خود را در مقابل فشارها و انتقادات غرب به خاطر نقض آشکار حقوق بشر در جمهوری آذربایجان بیمه کند و هم اینکه انتخابات مجلس ملی آذربایجان را بدون فشار غرب بصورت مهندسی شده برگزار نماید.

علی حیدری منور