با اینکه اکثر جامعه ایران در شوق رهایی احتمالی از فشار تحریمهای غرب ، تفاهم نامه «برجام» را مثبت ارزیابی می کنند و لقب امیر کبیر زمان را به آقای ظریف ، وزیر خارجه محترم نسبت می دهند. اما نکات تامل برانگیزی در متن انگلیسی برجام وجود دارد که آن نکات نیاز به تامل و […]
با اینکه اکثر جامعه ایران در شوق رهایی احتمالی از فشار تحریمهای غرب ، تفاهم نامه «برجام» را مثبت ارزیابی می کنند و لقب امیر کبیر زمان را به آقای ظریف ، وزیر خارجه محترم نسبت می دهند. اما نکات تامل برانگیزی در متن انگلیسی برجام وجود دارد که آن نکات نیاز به تامل و بررسی بیشتری از طرف نخبگان علمی و ابزاری جامعه بالاخص مجلس محترم دارد.
مسائل مهمی که اگر موشکافانه بررسی نشوند می توانند برجام را همچون جام شوکرانی برای تمدنی کهن تبدیل نمایند و حتی تفاهم نامه را در حد قرارداد ترکمنچای تقلیل دهد. نکات قابل تامل عبارتند از:
۱- در متن اصلی از صفحه ۸۵ تا ۱۱۵ اسامی اشخاص ،سازمانها، شرکت های حقوقی و دولتی مورد تحریم اتحادیه اروپای سازمان ملل متحد و ایالات متحده آمریکا ذکر گردیده است ولی این لیست در ضمیمه سایت وزارت خارجه قید نگردیده است.
۲- در باور عمومی لغو تحریم ها پس از تصویب تفاهم نامه ذکر گردیده است ، اما لغو تحریم ها دو مرحله خواهد داشت.
مرحله اول:طبق تبصره ۲۰ بند ۲۴، حداقل سه ماه (۹۰ روز) طول خواهد کشید تا شورای امنیت سازمان ملل متحد آن را اجرائی نماید.
مرحله دوم: طبق بندهای ۲۰ و تبصره ۴ بند ۳۴ بازه زمانی لغو تحریم ها ۸ سال پس از اعلام دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر صلح آمیز بودن فعالیتهای ایران خواهد بود، و این در حالی است که دلیل اصلی مذاکره ایران با گروه ۵+۱ بحث تحریمها بوده است.
۳- ممانعت از فعالیت هسته ای صلح آمیز ایران به مدت ۱۰ الی ۱۵ سال عملاً باعث عقب ماندن فعالیت های علمی هسته ای کشور خواهد شد. (طبق بندهای ۱,۲,۳,۵ تفاهم نامه مشترک )
۴- واقعیت این است که غرب در این تفاهم نامه هیچ امتیازی به ایران نداده است. چرا که آزاد کردن دارائی های بلوکه شده ایران، حق ایران است، داده جدیدی نیست . یا اینکه لغو تحریم ها در مقابل آنچه از ایران گرفته شده ( فعالیت هسته ای – تحقیقات هسته ای – غنی سازی بالای ۶۷/۳ – انتقال اورانیوم های غنی سازی شده به خارج) امتیازی به ایران از طرف غرب داده نشده است.
جمهوری اسلامی ایران از اول انقلاب تا زمان حال بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار هزینه مالی داده است و فراتر از آن هزینه جانی مساله می باشد و آن شهدای گرانقدری هستند که جان عزیز خود را در راه کسب این علم فدای انقلاب کرده اند.
واقعیت این است که این تفاهم نامه حاوی هیچ امتیازی برای دولت و ملت ایران نیست. بجز آنکه حقوق غصب شده ملت ایران را می خواهد باز گرداند، البته اگر برگردانند. مساله مهم دیگر ، غیر قابل اعتماد بودن غرب است . حافظه تاریخی ملت ایران به یاد دارد که فرانسه بعد از عقد قرارداد فینکنشتاین با ایران قول مساعد در این قرارداد در یاری به ایران داد تا در مواقع جنگ به ایران کمک کند، اما عملا در قرارداد تیلسیت روسیه به ایران حمله کند(۱۸۱۳) و هم چنین انگلیس نیز در موقعیتهای مختلف به ایران خیانت نموده است که انقدر موارد فراوان است که نیازی به ذکر آنها نیست, اما دولت آمریکا نیز از اول انقلاب دشمنی خود را با انقلاب اسلامی و مردم ایران ، به منصه ظهور گذاشته است. متاسفانه غرب ، گذشته‌ی با اعتمادی ندارد که بتوان به تفاهم نامه منعقده با آنها نیز مطمئن بود. غرب چه تضمینی به ایران می دهد که بعد از اقدامات ایران در چهارچوب تفاهم نامه مشترک ( تقلیل غنی سازی به ۳/۶۷ – انتقال اورانیوم های غنی شده به خارج – کم کردن سانتریفیوژها ) از تعهدات خود عدول نکند و دولت و مردم ایران را بیشتر تحت فشار قرار ندهد؟!
واقعیت این است که غرب نگران افزایش قدرت ایران در قالب فعالیت های صلح آمیز هسته ای است که این نگرانی را به دروغ از زبان جامعه جهانی اعلام می دارد . جامعه جهانی که غرب از آن یاد میکند حراکثر ۵ عضو دارد. در حالی که جامعه جهانی اصلی حدود ۲۰۰ عضو دارد، پس غرب دروغ می گوید و ما و جهان چرا باید این دروغ را باور کنیم؟!
دکتر غلامرضا مهدیزاده – استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه پیام نور تبریز
