به گزارش اویاقیلق به نقل از روابط عمومی استانداری آذربایجان شرقی، اسماعیل جبارزاده در این نشست که با حضور روحانی، رییس جمهور و اعضای هیات دولت و استانداران سراسر کشور در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد، با اشاره به سیر تاریخی برنامه‌ریزی در نظام‌های اقتصادی دنیا و تجربه بیش از ۶۰ سال برنامه‌ریزی توسعه در ایران، گفت: […]
به گزارش اویاقیلق به نقل از روابط عمومی استانداری آذربایجان شرقی، اسماعیل جبارزاده در این نشست که با حضور روحانی، رییس جمهور و اعضای هیات دولت و استانداران سراسر کشور در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد، با اشاره به سیر تاریخی برنامه‌ریزی در نظام‌های اقتصادی دنیا و تجربه بیش از ۶۰ سال برنامه‌ریزی توسعه در ایران، گفت: در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت بین عملکرد برنامه‌های توسعه کشور و اهداف تعیین شده فاصله زیادی وجود داشته است که نشان می‌دهد تجربه برنامه‌ریزی متمرکز اقتصادی در قالب برنامه‌ریزی جامع چندان موفق نبوده است.
وی با تشریح مشکلات ناشی از برنامه‌ریزی متمرکز دولتی از جمله توسعه نامتوازن، رشد مهاجرت و حاشیه‌نشینی در اطراف شهرها، آلودگی و تخریب محیط زیست و رکود اقتصادی، خاطرنشان کرد: مدیران برنامه‌ریزی کشورمان جهت برون رفت از شرایط نامطلوب این نوع برنامه‌ریزی، کم و بیش دست به اقداماتی نظیر برنامه‌های توسعه منطقه‌ای، آمایش سرزمین، توجه به اصلاحات نهادی و مدیریت تخصیص منابع زده‌اند که اگرچه بی‌تاثیر نبوده، اما نشانه‌های معنی‌دار و کافی از آن که اثر لازم در ایجاد تحرک اقتصادی را داشته باشند، وجود ندارد.
جبارزاده با اشاره به این که مداخله وسیع و گسترده دولت‌ها در حوزه اقتصاد، موفقیت چندانی به همراه نداشته است، افزود: امروزه پذیرفته شده است که دوران مقبولیت برنامه‌ریزی جامع جهت حمایت و مدیریت اقتصاد ملی، به سرآمده و جهت دستیابی به یک اقتصاد ملی پویا و افزایش رفاه ملی، باید در جهت ایجاد اقتصاد مبتنی بر اصول بازار رقابتی تلاش کرد.
استاندار آذربایجان شرقی، طراحی و اجرای برنامه‌های توسعه را نیازمند نظام جامع آمار و اطلاعات کامل، دقیق و به هنگام دانست و گفت: متاسفانه داده‌های آماری که خمیرمایه اصلی هرگونه برنامه‌ریزی جامع است در کشور ما از کیفیت و کمیت مناسب برخوردار نیست، از طرفی پرهزینه بودن و زمان‌بر بودن طراحی برنامه‌های جامع در مواردی نظام برنامه‌ریزی کشور را بیش از دو سال درگیر فراهم کردن مقدمات یک برنامه جامع ۵ ساله می‌کند.
وی، اتکای عمده به منابع دولتی و درآمد حاصل از صادرات نفت خام را چالش جدی دیگر برنامه‌ریزی جامع عنوان کرد و گفت: با توجه به شرایط بین‌المللی و نظام سلطه در جهان، پیامدهای اتکا به منابع دولتی و درآمدهای نفتی، ریسک عدم موفقیت برنامه‌ها را تا حد زیادی بالا برده است و عملا برنامه را از کنترل برنامه‌ریزان خارج می‌سازد.
جبارزاده، انبوه طرح‌های اقتصادی نیمه‌تمام در گوشه و کنار کشور را حاصل برنامه‌ریزی جامع دانست و گفت: بسیاری از این طرح‌ها از حداقل‌های لازم برای ارزیابی فایده و هزینه اقتصادی و امکان‌سنجی برخوردار نبوده و صرفا در سایه تمایلات ذی‌نفوذان و لابی‌گران سیاسی و در راستای بهره‌مندی هرچه بیشتر از دلارهای نفتی در جای جای کشور آغاز شده‌اند.
استاندار آذربایجان شرقی در جمع‌بندی بخش ابتدایی سخنان خود، عدم دسترسی به اطلاعات جامع، تفصیلی و بهنگام، نبود منابع عظیم مالی و فیزیکی، نبود نظام اجرایی و نظارتی کارآمد و نبود ظرفیت بالای نظام مهندسی و پرهزینه و زمان‌بر بودن و موانع اجرایی برنامه‌های جامع توسعه را چالش‌های جدی برنامه‌ریزی جامع در کشور عنوان کرد و گفت: این مشکلات، مدیران و مشاوران استان آذربایجان شرقی را از زمان استقرار دولت تدبیر و امید بر آن داشت که در جستجوی رویکردی نوین در برنامه‌ریزی منطقه‌ای باشند تا از یک طرف مشکلات برنامه‌ریزی جامع را نداشته و اهداف جامع توسعه را بر محوریت اصول توسعه پایدار و اقتصاد مقاومتی دنبال کند و از طرف دیگر، به جای پرداختن به همه بخش‌ها و زیربخش‌ها منحصرا معطوف به اصلی‌ترین قابلیت ها و یا تنگناها در مسیر توسعه باشد.
وی با بیان این که این برنامه باید عمدتا مبتنی بر توانمندی‌های استان و منابع بخش خصوصی بوده و کمترین اتکا را به بودجه‌های عمومی داشته باشد، افزود: دستاورد این تلاش کارشناسی، تبیین و بومی‌سازی الگوی برنامه‌ریزی هسته‌های کلیدی در سطح استانی برای اولین بار در کشور بود.
جبارزاده با اشاره به سابقه تاریخی روش برنامه‌ریزی هسته‌های کلیدی، اظهار داشت: اساس این روش، تشخیص چند مشکل عمده و یا قطب خط‌دهنده توسط افراد متخصص به جای حل همه مشکلات است که خوشبختانه به عنوان یک الگوی بدیع و موفق مورد اقبال دولت محترم قرار گرفته و از نیمه دوم سال ۹۳ با نظر موافق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و وزارت کشور، کارگاه‌های آموزشی آن توسط کارشناسان و مشاوران اقتصادی آذربایجان شرقی در همه استان‌ها برگزار شده است.
وی با اشاره به ضرورت پیوند برنامه مورد نظر با اسناد بالادستی و ارزش‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی منطقه، به تبیین چارچوب مفهومی روش برنامه‌ریزی هسته‌های کلیدی پرداخت و گفت: محور بودن انسان در فرایند توسعه اولین مولفه توسعه پایدار است، چرا که رشد اقتصادی تنها به بهبود برخی جنبه‌های توسعه انسانی کمک کرده و دیگر امور مورد غفلت قرار می‌گیرد.
جبارزاده، حکمرانی خوب و شایسته و فراگیر و متعادل بودن توسعه را از دیگر مولفه‌های توسعه پایدار عنوان کرد و گفت: مفهوم دیگری که در فرآیند توسعه شایسته توجه بوده و در فرمان‌های مقام معظم رهبری بر آن تاکید شده اقتصاد مقاومتی است که به معنی پایداری اقتصاد در مقابل شوک‌های ناگهانی و ضربه‌های مختلف است.
استاندار آذربایجان شرقی با بیان این که افزایش مقاومت اقتصادی، رسیدن به سطح سازگاری با تغییر موقعیت‌ها و خودبازیابی تا حد رسیدن به تعادل مناسب از مقولات مطرح در بحث اقتصاد مقاومتی است، افزود: در وجوه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی از طریق برنامه‌هائی نظیر تأمین غذا و دارو، ایجاد ذخایر راهبردی، افزایش تولید داخلی نهاده‌ها و کالاهای اساسی و محصولات راهبردی، مدیریت و هدایت تجارت، مدیریت مصرف داخلی، تحول در نظام مدیریت اداری، گسترش همکاری با خارج و رصد برنامه‌ها و خطرات موردتوجه قرار گرفته است. در سیاست‌های مربوط به توسعه پایدار نیز ارتقاء بهره‌وری کل عوامل وتوجه به عدالت و محیط زیست مورد تاکید است.
وی، استفاده از اطلاعات و آمار تخصصی ولی نه چندان تفصیلی و جامع، قابلیت اجرایی بالا، اتکا به توان مالی، فیزیکی و ظرفیت‌های مدیریتی و پیمانکاری واقعی منطقه، نیاز به زمان کمتر برای تهیه و اجرا، شفافیت و مشخص بودن مسوول هر پروژه، داشتن قابلیت پایش و نظارت قوی و استفاده از کلیه اطلاعات و اسناد بالادستی را از مزایای برنامه‌ریزی به روش هسته‌های کلیدی ذکر کرد و گفت: در این نوع برنامه‌ریزی، برنامه‌های جاری دستگاه های اجرایی نفی نمی‌شود بلکه رویکرد نوبتی برای استفاده از منابع و فرصت‌ها مطرح است که این نوع برنامه به تحقق اقتصاد مقاومتی و کاهش ضربه‌پذیری اقتصاد کمک می‌کند و به درجه‌بندی اولویت‌های توسعه‌ای در منطقه می‌انجامد.
جبارزاده افزود: به طور کلی برنامه‌ریزی هسته‌های کلیدی در صدد رد برنامه‌های جامع نبوده بلکه بر آن سوار می‌شود، به عبارت دیگر برنامه‌ریزی هسته‌های کلیدی قلب برنامه‌ریزی جامع به شمار می‌رود که به دنبال حذف یک مانع توسعه و ایجاد یک قطب توسعه است.
وی با بیان این که برنامه‌های اجرایی، ستون فقرات برنامه‌ریزی هسته‌های کلیدی هستند، گفت: برنامه‌ریزی هسته‌های کلیدی به دنبال تحرک اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ناشی از اثرات مستقیم و غیرمستقیم اولیه و ثانویه در راستای توسعه پایدار بوده و نقش لوکوموتیو را در اقتصاد منطقه دارد.
استاندار آذربایجان شرقی در پایان سخنان خود فرایند تدوین برنامه‌ریزی هسته‌های کلیدی و تهیه برنامه‌های اجرایی این روش در قالب سند تدبیر توسعه استان را تشریح کرد.
