پیروزمجتهدزاده، استاد دانشگاه با بیان این مطلب، درباره دلایل تطویل مذاکرات هسته ای و اینکه چرا با وجود بروز خوشبینی های فراوان نسبت به حصول توافق هسته ای در هفته گذشته، دو طرف به یک تمدید دیگر تن دادند و همچنین سرنوشت مذاکرات هسته ای گفت: آنچه به خصوص از دور آخر مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+۵ شاهد بودیم بسیار عجیب و باور نکردنی بود.

وی افزود: این دور از مذاکرات در شرایطی آغاز شد که ابتدا امیدواری کمی به حصول توافق هسته ای وجود داشت اما در ادامه و با ورود وزرای خارجه ایران و آمریکا به وین و از سرگیری مذاکرات در سطح بالای سیاسی، خوشبینی و امیدواری ها یه یکباره بالا گرفت به طوری که این انتظار ایجاد شد که دو طرف بتوانند به نتیجه قطعی و معقول از پیش برنامه ریزی شده دست پیدا کنند.

مجتهدزاده ادامه داد: اما در ادامه به یکباره شاهد تغییر فضای مذاکرات بودیم به گونه ای که خوشبینی های گذشته درباره دردسترس بودن توافق به یکباره جای خود را به ناامیدی داد و حتی در این میان نواهایی درباره احتمال شکست مذاکرات نیز شنیده شد.

کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: بر همین اساس از سوی طرف های اصلی مذاکرات هسته ای یعنی از یک سو جمهوری اسلامی ایران و از سوی دیگر ایالات متحده آمریکا مواضعی بیان شد که با مواضع قبلی آنها در جریان روزهای قبل متفاوت بود. به گونه ای که آمریکایی ها صحبت از حوصله از دست دادن برای ادامه مذاکرات مطرح کردند و ایرانی ها از تغییر مسیر مذاکرات از سوی آمریکایی ها سخن به میان آوردند.

وی افزود: این مواضع و رویکردها و این تغییر فضای مذاکراتی به این دلیل عجیب بود که با تحلیل ها و پیش بینی های که بر مبنای نشانه هایی که از قبل بروز پیدا کرده بود همخوانی نداشت و به نوعی چنین انتظاری نمی رفت دو طرف که توانسته بودند از موانع بلندی عبور کنند به یکبار نشانه هایی را بروز دهند که امیدواری ها را نسبت به حصول توافق کاهش دهند.

این استاد دانشگاه بیان اینکه ممکن است که این تغییر مواضع تاکتیکی باشد برای راضی کردن برخی مخاطبان داخلی و خارجی گفت: از مدت ها قبل همه ما با مولفه های توافق آشنا شده ایم و می دانیم رسیدن به یک توافقی که می تواند هر دو طرف را به خوبی راضی کند دارای چه مشخص هایی است. از این رو با توجه به اینکه چارچوب توافق به نوعی مشخص شده است تعیین چارچوب های تازه کمکی در رسیدن به توافق نمی کند.

مجتهدزاده افزود: از این رو امیدوارم که این تغییر مواضع و به نوعی تغییر مسیر از طرف هر یک از طرفین، نمایشی برای جلب مخاطبان داخلی و تاکتیکی برای راضی کردن منتقدان داخلی خارجی نباشد. چرا که اگر چنین باشد به ما ثابت می شود که در این مذاکرات صداقت لازم در کار نیست.

وی درباره اینکه تطویل مذاکرات و به نوعی تاکتیک تغییر مسیر مذاکرات از چه لحاظ می تواند به طرف های مذاکره کننده کمک کند گفت: طولانی شدن مذاکرات و پافشاری بر مواضع و طرح موضوعات جدید خارج از چارچوب مذاکرت و به نوعی تغییر مسیر مذاکرات می تواند منتقدان داخلی و خارجی کشورهای حاضر در مذاکرات را از این جنبه راضی کند که نشان داده شود آنها تا لحظه آخر پای مواضع خود برای دادن حداقل امتیازات به طرف مقابل ایستاده اند.

این کارشناس مسائل بین الملل افزود: طی روزهای گذشته شاهد بودیم که مقامات اسرائیلی نسبت به هرگونه توافق هسته ای میان ایران و گروه ۱+۵ ابراز نگرانی کرده اند که به نظر می رسد این ابراز نگرانی با طرح خواسته های نامشروع رژیم صهیونیستی در تداوم تحریم های تسلیحاتی ایران با وجود رفع نگرانی نسبت به ماهیت برنامه هسته ای ایران انعکاس پیدا کرده است.

وی ادامه داد: گفته می شود که یکی از موانعی که روند دستیابی به توافق جامع هسته ای را طولانی تر کرده است اصرار گروه ۱+۵ به خصوص آمریکا بر تداوم تحریم های تسلیحاتی ایران بوده است. این در حالی است که تحریم های تسلیحاتی ایران در چارچوب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، در پی ابراز نگرانی ها نسبت به ماهیت برنامه هسته ای ایران اعمال شده است.

مجتهدزاده تصریح کرد: بر این اساس در صورت رفع نگرانی نسبت به ماهیت برنامه هسته ای ایران به واسطه گام های اعتمادساز جمهوری اسلامی ایران در چارچوب توافق جامع هسته ای، تداوم تحریم های تسلیحاتی ایران بلاموضوع است. از این رو اصرار بر چنین خواسته نامشروعی که منجر به طولانی تر شدن روند دستیابی به توافق جامع شده است می تواند نمایشی برای راضی کردن منتقد اصلی مذاکرات به ویژه اسرائیل باشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در این صورت باید ابراز تاسف کرد نسبت به دولت و رییس جمهوری که آنقدر سست عنصر است که حاضر می شود با توسل به چنین رویکرد و روشی به اسرائیل امتیاز دهد تا این رژیم را حداقل برای مدتی آرام کند.

مجتهدزاده با تاکید بر اینکه پافشاری بر مواضع و طرح خواسته های نامشورع دامی نخواهد داشت گفت: این قضیه برای همه روشن شده است که توافق هسته ای میان ایران و گروه ۱+۵ قطعی است. هیچ یک از طرفین مذاکره کننده در این مرحله راضی نخواهد بود که مذاکرات به شکست منتهی شود. این مذاکرات اگر هم به مسیر بن بست هدایت شود، در بن بست نمی ماند. بالاخره راهی به سمت توافق پیدا خواهد کرد.

وی افزود: دلیل اینکه هیچ یک از طرفین راضی به شکست مذاکرات نیستند هم مشخص است چرا که شکست مذاکرات به معنای شکست سیاست های طرفین به خصوص ایالات متحده آمریکا خواهد بود. شکست مذاکرات نه تنها شکست دکترین و زندگی سیاسی باراک اوباما خواهد بود بلکه شکست طرح های ژئوپولیتیکی آمریکا در خاورمیانه خواهد بود.

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: در ماه های گذشته شاهد بوده ایم که در پرتو مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه ۱+۵ خطوط ژئوپولیتیکی جدید در منطقه خاورمیانه از سوی ایالات متحده آمریکا روشن شده است که در چارچوب این خطوط، عربستان سعودی و اسرائیل از آن جایگاه همیشگی خود برخوردار نیستند و ایران نقش ویژه ای برای برقراری صلح و ثبات در خاورمیانه ایفا خواهد کرد.

مجتهدزاده در خاتمه گفت: بر این اساس شکست مذاکرات می تواند تمام برنامه های آمریکا در پرتو طرح های ژئوپولیتیکی جدید شکست خواهد خورد. علاوه بر و از آن مهمتر نه تنها آمریکا، بلکه ۶ کشور دیگر حاضر در این مذاکرات با تمام سرمایه های سیاسی خود وارد میدان شده اند که شکست هر یک از طرف می تواند به معنای شکست همه طرفین باشد که این یعنی از بین رفتن سرمایه ها و اعتبارات به میدان آورده شده. بنابراین نتیجه نهایی این مذاکرات باید توافق باشد.