چکیده در اوایل دهه ۱۹۹۰سازمان ملل، گزارش توسعه ای را با رویکرد توسعه انسانی منتشر کرد و از اواسط این دهه، به ویژه در پی صدور بیانیه ی آمستردام، مؤلفه های مربوط به توسعه اجتماعی نظیر سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی به ادبیات توسعه راه یافت. این پژوهش با هدف بررسی توسعه اجتماعی در شهر […]
چکیده
در اوایل دهه ۱۹۹۰سازمان ملل، گزارش توسعه ای را با رویکرد توسعه انسانی منتشر کرد و از اواسط این دهه، به ویژه در پی صدور بیانیه ی آمستردام، مؤلفه های مربوط به توسعه اجتماعی نظیر سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی به ادبیات توسعه راه یافت. این پژوهش با هدف بررسی توسعه اجتماعی در شهر تهران و با سنجش دو متغیر اصلی توسعه اجتماعی (سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی) در این شهر انجام شده است. نوع مطالعه از نظر مسیر توصیفی تییینی، از نظر هدف کاربردی، از نظر میزان برفابی پهناور و از نظر زمانی قطعی بوده که با استفاده از روش پیمایش به گردآوری داده ها اقدام شده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه ساکنان شهر تهران و 110 نفر از ساکنان این شهر تشکیل داده اند که با روش نمونه گیری طی های متناسب با حوم، حوم نمونه را نمونه ها انتخاب و با استفاده از ابزار پرسش نامه پژوهش رساته، که اعتبار آن با استفاده از اعتبار صوری و ارزیاب ها و پایایی آن با استفاده از پایایی همسانی درونی سنجیده شده است، داده ها گردآوری شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیر کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی هر یک در سطح معناداری 1/10 رابطه مستقیم و مثبت با توسعه اجتماعی داشته و افزایش هر یک از این دو متغیر باعث افزایش سطح توسعه اجتماعی شهر تهران و کاهش هر یک موجب کاهش آن واحد شد. هرچند که نتایج این پژوهش از تاثیر بیشتر کیفیت زندگی نسبت بر سرمایه اجتماعی در افزایش یا کاهش میزان توسعه اجتماعی این شهر تأکید دارد (با توجه به نتایج رگرسیون چند متغیره)، اما توامان بودن تأثیر این دو متغیر بر توسعه اجتماعی شهر تهران را نمی توان نادیده گرفت و افزایش سطح توسعه اجتماعی شهر تهران نیازمند ارتقاء هم زمان سطح این دو متغیر است.
کلید واژه ها: توسعه اجتماعی؛ سرمایه اجتماعی؛ کیفیت زندگی؛ شهر تهران
نویسندگان:
مصطفی ازکیا: نویسنده مسئول: استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران گروه جامعه شناسی
حبیب الله زنجانی: استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران گروه جمعیت شناسی
سید محمد سید میرزایی: دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران گروه جمعیت شناسی
هادی برغمدی: دانشجوی دکترای جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
فصلنامه پژوهش اجتماعی – دوره ۷، شماره ۲۷، تابستان ۱۳۹۴٫