مسجد تاریخی جامع ارومیه در آستانه تخریب/مسئولان رسیدگی کنند
مسجد تاریخی جامع ارومیه در آستانه تخریب/مسئولان رسیدگی کنند

به گزارش اویاقلیق (بیداری آذربایجان) به نقل از خبرنگار مهر، مسجد تاریخی جامع ارومیه یکی از بناهای سده‌ هفتم (ه.ق) که در سالهای اخیر به دلیل کم توجهی و ساخت و سازهای غیرمجاز دستخوش تغییراتی شده امروز نیازمند مرمت و حفاظت جدی با اعتبارات ویژه است. این مسجد بی نظیر تاریخی که قدمت آن به […]

به گزارش اویاقلیق (بیداری آذربایجان) به نقل از خبرنگار مهر، مسجد تاریخی جامع ارومیه یکی از بناهای سده‌ هفتم (ه.ق) که در سالهای اخیر به دلیل کم توجهی و ساخت و سازهای غیرمجاز دستخوش تغییراتی شده امروز نیازمند مرمت و حفاظت جدی با اعتبارات ویژه است.

این مسجد بی نظیر تاریخی که قدمت آن به دوران سلجوقیان می ‌رسد در وسط بازار بزرگ و قدیمی ارومیه جاخوش کرده، صحن بزرگ و شبستان آجری وسیعی دارد که وسط آن با گنبد بلندی پوشیده شده است.

از خصوصیت‌های بارز این مسجد شباهت قسمت قدیمی آن با کاخ ساسانی دامغان است و بنابر روایتی، ساخت مسجد پیش از این معبدی دوره‌ ساسانی بوده است، هسته‌ نخستین مسجد جامع ارومیه، شبستان گنبد ‌داری در وسط است که ساختمان آن به دوران سلجوقیان و قرن ششم هجری قمری تعلق دارد و ۴۰ ستون متصل به این شبستان گنبددار مربوط به دوران ایلخانی هستند.

حجره‌ های اطراف صحن مسجد به اوایل دوره‌ زندیه متعلق ‌اند و سنگ ‌نوشته‌ موجود، زمان احداث آن ‌را سال ۱۱۸۴ هجری قمری نشان می‌دهد، محراب مسجد سرتاسر پوشیده از کتیبه‌هایی به خط کوفی و ثلث است، در حاشیه‌ بیرونی محراب، آیه‌ ۲۵۵ و قسمتی از آیه ۲۵۶ سوره‌ بقره به خط کوفی نوشته شده است.

آنچه که از ویژگی‌های معماری سلجوقی در این بنا بارز به نظر می‌رسد، تبعیت از الگوی پلان چهار طاقی، توجه به استحکام بنا و استفاده از مصالح مقاوم در ساخت بناست که امروز نشان از معماری بی نظیر و اصیل ایرانی اسلامی دارد.

تسطح محوطه مسجد تاریخی ارومیه با ماشین آلات سنگین

اما در روزهای اخیر ورود ماشین آلات سنگین به محوطه کارگاهی مرمتی مسجد جامع ارومیه موجی از نگرانی را در بین مسئولان و علاقمندان به این آثار تاریخی ایجاد کرده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به عدم هماهنگی در زمینه اقدامات تسطیح در محوطه این مسجد تاریخی گفت: انجام هرگونه استفاده از این نوع ماشین آلات در محوطه پیرامون آثار تاریخی ممنوع است.

جلیل جباری ادامه داد: در روزهای اخیربرای تثبیت مقرنس ها و گچ بری های موجود در گنبد خانه هزینه زیادی انجام شده و حرکت ماشین آلات سنگین موجب لرزش و تخریب احتمالی آنها می شود.

وی با گلایه از حرکت خودسرانه افرادی که اقدام به شروع تسطیح و شن ریزی بخشی از کارگاه مسجد جامع کرده اند افزود: محلی که بصورت غیر تخصصی و بدون نظارت اداره کل میراث برای راه اندازی پارکینگ در نظر گرفته شده است محل احیاء حجرات قدیمی مسجد جامع است که ظرف چند روز آینده براساس طرح ساماندهی مسجد عملیات آن آغاز خواهد شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در خصوص مرمت و حفاظت این مسجد تاریخی گفت: متاسفانه تا دو سال گذشته نه تنها هیچ اثر تاریخی از استان به ثبت ملی نرسیده است بلکه در زمینه مرمت و حفاظت از آثار تاریخی از جمله مسجد جامع ارومیه نیز به دلیل کمبود اعتبار کم توجهی هایی صورت گرفته است.

جباری ادامه داد: در این راستا از سال گذشته با پیگیریهای جدی طرح کلی و جامع مرمت و حفاظت مسجد تاریخی جامع ارومیه در دست اجراست و هم اکنون نیز عملیات مرمت این مسجد آغاز شده است.

جباری طرح جامع و کلی مرمت و حفاظت مسجد تاریخی جامع ارومیه را شامل اجرای طاق نماها، حجرات، کتیبه و محراب بی نظیر این مسجد عنوان کرد و افزود: هر چند این طرح هم اکنون در دست اجراست ولی تسریع در روند اجرای آن نیازمند تخصیص اعتبارات کلان و ویژه است.

مسجد جامع ارومیه یکی از آثار تاریخی و ارزشمند شیعی است

مدیر حوزه علمیه ارومیه نیز در این دیدار با قدردانی از زحمات اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی گفت  با توجه به شروع کلاسهای آموزشی طلاب در این حوزه، خواستار اصلاح دیوارحائل کارگاه شدند .

حجت الاسلام جواد ارجمند تصریح کرد: مسجد جامع ارومیه یکی از آثار تاریخی و ارزشمند شیعی است که بایستی در حفظ و نگهداری آن تمامی دستگاهها همکاری کنند و بر این اساس مقرر شد از هرگونه عملیات کارگاهی برخلاف طرح مصوب خودداری گردد.

وی با تأکید بر ادای دین نسبت به بزرگان دین و گذشتگان شهر و استان خود، ادامه داد: علما زحمت کشان عرصه دیانت و مربیان دینی هستند که در طول زندگی خود تربیت دینی مردم را عهده دار بودند و در این مسیر حقی بر گردن نسل های امروز و آینده دارند.

وی خاطرنشان کرد: نباید اجازه داد تا ذخایر بزرگ استانی در حوزه علمای دین دچار فراموشی شود و لازم است همانگونه که آثار تاریخی شیعی مورد صیانت قرار می گیرد از مقام علمای سلف نیز صیانت شود.

مدیر حوزه علمیه امام خمینی (ره) ارومیه با تأکید بر قدر شناسی از زحمات و مجاهدت های علمای دین، ادامه داد: برگزاری کنگره مفاخر حوزوی جهت حفظ و تکریم یاد و خاطره علمای سلف یک اقدام ارزشمند برای تقدیر از مقام علم و علما است.

وی همچنین در ادامه بر تشکیل موزه علما و مفاخر استان اشاره کرد و بر برگزاری هفتادمین سالگرد تأسیس حوزه علمیه ارومیه تأکید داشت و افزود: برگزاری این موضوعات نیازمند عزم و همکاری مسؤولان دستگاه های مربوط است.

براساس این گزارش در انتهای این جلسه مقرر شد تا بمنظور حفاظت از محوطه اصلی مسجد جامع و حفظ حرمت مدرسه علوم دینی ارومیه تفاهم نامه همکاری بین اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان و حوزه علمیه منعقد شود.

قبل از این دیدار مدیرکل استان بهمراه معاون میراث فرهنگی و کارشناسان و فرمانده یگان حفاظت استان از محل تسطیح و ورود غیر مجاز ماشین آلات به محوطه کارگاه مسجد جامع ارومیه جلوگیری کرد.