جریان حیات بر دل‌سنگ‌های کوهستان/اردبیل سرزمین«شوله» ها است
جریان حیات بر دل‌سنگ‌های کوهستان/اردبیل سرزمین«شوله» ها است

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ونوس بهنود: استان اردبیل به واسطه گستردگی طولی، نزدیکی به کوهستان‌ها و دریا، برخورداری از دشت‌ها و جنگل‌ها ترکیب کم‌نظیری از زیبایی‌های طبیعی را دارا است. تا جایی که یکی از جاذبه‌های کمتر شناخته شده آن، وجود آبشارهای متعدد در دل کوهستان و در پیچ‌وخم صخره‌های سر به فلک کشیده آن […]

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ونوس بهنود: استان اردبیل به واسطه گستردگی طولی، نزدیکی به کوهستان‌ها و دریا، برخورداری از دشت‌ها و جنگل‌ها ترکیب کم‌نظیری از زیبایی‌های طبیعی را دارا است.

تا جایی که یکی از جاذبه‌های کمتر شناخته شده آن، وجود آبشارهای متعدد در دل کوهستان و در پیچ‌وخم صخره‌های سر به فلک کشیده آن است. می‌توان گفت از شمال تا جنوب این استان آبشارها در دل طبیعت چیده شده‌اند.

به تعبیر گردشگران سفر کرده، زیبایی چشم‌نواز آبشارها در اردبیل زمانی که بعد از پیاده‌روی طولانی در  طبیعت در مقابل دیدگانت ظاهر می‌شود، قابل وصف نیست. تنها باید رفت و دید.

شوله لر دره سی در دشت مغان

کارشناس کمیته‌های تخصصی گردشگری میراث فرهنگی استان اردبیل با تأکید به اینکه در گستره استان اردبیل چه در شهرستان‌های شمالی و چه جنوبی آبشارهای متعددی واقع شده است، تصریح کرد: اردبیل یکی از استان‌های برخوردار از جاذبه گردشگری آبشاری است.

علیرضا حسن‌پور به خبرنگار مهر گفت: در شمال استان و در دشت مغان آبشارهای متعددی وجود دارد که هر کدام زیبایی منحصر به فرد و متمایزی دارند.

وی افزود: به نظر می‌رسد به دلیل طولانی بودن مدت‌زمان فصل گرما در این منطقه وجود آبشار امری غیرممکن باشد اما در دامنه صلوات داغی در محدوده دشت مغان آبشارهای متعددی واقع شده است.

به گفته کارشناس کمیته‌های تخصصی گردشگری میراث فرهنگی استان در هفت کیلومتری جنوب شرقی شهر گرمی و در روستای قوزلو دره‌ای به طول ۴.۵ کیلومتر واقع شده که به شوله لر دره سی یا دره آبشارها شهرت دارد.

حسن‌پور تصریح کرد: این دره در شعبه قوزلو چای یا خلیفه لو چای رودخانه اوجارلی واقع شده و آبشارهای آن بیش از ۱۰ متر ارتفاع دارد.

وی افزود: از جمله آبشارها می‌توان به «جوما شوله سی» یا «یوخاری شوله» در ۳۰۰ متری جنوب شرقی روستای قوزلو با ارتفاع ۱۶ متر اشاره کرد.

به گفته این کارشناس آبشار دوم «سولدوز شوله سی» یا «بویوک شوله» مرتفع ترین آبشار دره با ارتفاع ۲۲ متر در سه کیلومتری شمال شرقی روستای قوزلو واقع شده است.

حسن‌پور ادامه داد: آبشار سوم «قیزیل قایاسی» در یک کیلومتری شمال شرقی قوزلو با ارتفاع ۱۴ متر واقع شده و همچنین «شوران شوله سی» با ارتفاع ۱۳ متر و «گئن دره شوله سی» با ارتفاع ۱۲ متر دیگر آبشارهای این دره است.

اما آبشارهای دشت مغان به دره ذکر شده محدود نمی‌شود. به گفته یکی از ساکنان گرمی در ۲۶ کیلومتری شرق شهر گرمی روستای «سالالا» واقع شده که آبشار زیبایی به همین نام دارد.

رحیم معتمد تصریح کرد: این آبشار در دامنه کوه میرو داغی واقع است و به دلیل اینکه در دره‌ای که اغلب کم آب بوده و بستر آن در فصول گرم سال خشک است، یکی از اعجازهای طبیعت محسوب می‌شود.

وی افزود: همچنین در جنوب غربی گرمی مغان و در غرب روستای آللاه یارلو در انگوت آبشار «قاری قشلاقی» با ارتفاع نزدیک به ۱۲ متر واقع شده است.

معتمد تصریح کرد: این آبشار در دره‌ای تنگ با دیواره های صخره‌ای محاصره شده و زیبایی کم‌نظیری دارد.

این شهروند معتقد است گرمی یکی از شهرستان‌های با ظرفیت گردشگری است که متأسفانه به درستی شناخته نشده است.

علاوه بر آبشارهای ذکر شده آبشار «افچه» در بخش موران، آبشار «میشیله و آلمالوی آلایلا» در روستای آلایلا در جنوب شرقی گرمی، آبشار «دوملو» در روستای دوملو در جنوب غربی بخش انگوت و آبشار مصنوعی «قیرخ پیله» در شهرک شهید غفاری مغان واقع در پارس‌آباد از دیگر جاذبه‌های گردشگری آبشاری دشت مغان است.

نوای سحرانگیز «گورگور» آب در طبیعت مشگین شهر

کمی پایین‌تر در حوالی مرکز استان اردبیل، مشگین شهر در کنار تاریخ باستانی خود طبیعت کم‌نظیری از کوهستان‌های مرتفع را به گردشگران پیشکش می‌کند.

در این منطقه چهار آبشار برجسته واقع شده که سه مورد از آن ها با عنوان گورگور شناخته می‌شود که به معنی نوای آب در هنگام سرریز شدن از ارتفاعی بلند و یا از دل چشمه است.

در منطقه مشگین شهر چهار آبشار برجسته واقع شده که سه مورد از آن ها با عنوان گورگور شناخته می‌شود که به معنی نوای آب در هنگام سرریز شدن از ارتفاعی بلند و یا از دل چشمه استبه گفته کارشناس کمیته‌های تخصصی گردشگری میراث فرهنگی اردبیل این آبشارها شامل گورگور مشگین چای در دامنه شمالی کوه سبلان و در مسیر رودخانه مشگین چایی در منطقه‌ای به نام سامانلی است که ۲۰ متر ارتفاع دارد.

حسن‌پور تصریح کرد: آبشار دوم گورگور یا «کرکری» قیرخ بولاغ با ارتفاع ۲۵ متر است که در نتیجه جمع شدن آب‌های جاری برف‌ها و چشمه‌های ییلاقات آیقار عریلو، اجیرلو و جلودار لو در دره کرکری رودخانه کرکری را شکل داده و در بالادست روستای قیرخ بولاغ آبشار به وجود آمده است.

وی افزود: برای  سفر به این آبشار گردشگران می‌توانند از روستای آغ بولاغ در مسیر مشگین شهر- قیرنچه عبور کرده و جاده روستای قیرخ بولاغ را طی کنند.

به گفته کارشناس کمیته‌های تخصصی گردشگری میراث فرهنگی استان آبشار دیگر منطقه، آبشار گورگور ملک سویی با ارتفاع هشت متر است که در دامنه کوه آیقار و در دل دره خیاوچای واقع شده است.

حسن‌پور تصریح کرد: دسترسی به این آبشار از طرف موئیل و دیزو با خودرو و بقیه با پای پیاده است.

وی افزود: آبشار زیبای دیگر منطقه در شیروان دره سی واقع شده و در مسیر رودخانه آن شکل گرفته است.

شرشر زلالی حیات در ارتفاعات کوثر

در بخش جنوبی استان اردبیل نیز جاذبه‌های گردشگری آبشاری به وفور مشاهده می‌شود. تا جایی که در شهرستان کوثر آبشارهایی با نام شرشر مشاهده می‌شود که در ارتفاعات این منطقه شکل گرفته‌اند.

یکی از اهالی روستای باغچه جیغ به خبرنگار مهر گفت: از جمله آبشارهای این منطقه می‌توان به آبشار شرشر در روستای باغچه جیغ نام برد که ۳۰ متر ارتفاع داشته و جاده دسترسی خاکی از روستا دارد.

نصرت مرحمت پور تصریح کرد: آبشار دیگر در بخش فیروز روستای گلیجان واقع شده که در مسیر جاده سرچم بوده و ۱۵ متر ارتفاع دارد.

وی با بیان اینکه این آبشار در حاشیه جاده اردبیل به سرچم در کنار رودهای گیوی چایی و قزل‌اوزن قرار دارد، اضافه کرد: آبشار سوم، آبشار شرشر «النکش» در روستایی به همین نام است و در بخش مرکزی کوثر با راه فرعی از جاده کوثر به خلخال قرار گرفته است و ۳۰ متر ارتفاع دارد.

وجود ۹ آبشار مرتفع در شهرستان خلخال

به تعبیر کارشناسان جنوب استان اردبیل به دلیل واقع شدن در محاصره کوه های مرتفع میراث طبیعی غنی به لحاظ جاذبه‌های آبشاری دارد.

آبشار «قاراقوش قیه سی» در خلخال روستای کلی از توابع بخش مرکزی و در فاصله ۳۴ کیلومتری شهر خلخال به ارتفاع ۱۵ متر واقع شده و آبشاری دائمی استبطوریکه حسن‌پور شهرستان خلخال را یکی از مناطق غنی به لحاظ جاذبه‌های گردشگری طبیعی دانست و گفت: ۹ آبشار مرتفع در این شهرستان شناسایی شده است.

وی تصریح کرد: آبشار «قاراقوش قیه سی» در شهرستان خلخال روستای کلی از توابع بخش مرکزی و در فاصله ۳۴ کیلومتری شهر خلخال به ارتفاع ۱۵ متر واقع شده و آبشاری دائمی است.

وی افزود: آبشار «شورشور» در سه کیلومتری خلخال روستای علی‌آباد با ارتفاع ۱۲ متر به صورت فصلی بوده و آبشار «نره گر» در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی خلخال شمال روستای اسبو از توابع بخش شاهرود با ارتفاع تقریبی هشت متر دائمی است.

کارشناس کمیته‌های تخصصی گردشگری میراث فرهنگی استان تأکید کرد: آبشار «سجن کلور» واقع در ۳۱ کیلومتری شهر خلخال و یک کیلومتری شمال شهر کلور با ارتفاع ۳۰ متر یکی دیگر از آبشارهای دائمی منطقه است.

حسن‌پور ادامه داد: آبشار «سفید آب» در روستای لرد از توابع بخش شاهرود واقع در ۶۵ کیلومتری شهره خلخال با ارتفاع ۳۰۰ متر به شکل شیب‌دار یکی دیگر از آبشارهای دائمی شهرستان خلخال محسوب می‌شود.

وی اضافه کرد: آبشار روستای نوده در بخش خورش رستم به فاصله ۸۵ کیلومتری شهرستان خلخال به ارتفاع ۱۵ متر  و آبشار «دیز»   در بخش خورش رستم در فاصله ۷۵ کیلومتری شهر خلخال به ارتفاع ۱۸ متر دو آبشار دائمی این بخش است.

میراث تاریخی در استان اردبیل متجاوز از چند هزار سال نیست اما در مقابل قدمت میراث طبیعی به چندین میلیون سال می‌رسدکارشناس کمیته‌های تخصصی گردشگری میراث فرهنگی استان تأکید کرد: آبشار روستای برندق نیز در بخش خورش رستم و در فاصله ۹۰ کیلومتری شهرستان خلخال واقع شده که ۲۰ متر ارتفاع دارد و آبشاری فصلی است.

زیبایی آبشارهای اردبیل یکی از مواهب طبیعی کمتر شناخته شده و گمنام این منطقه است. معاون گردشگری میراث فرهنگی استان اردبیل معتقد است حفاظت از مواریث طبیعی به دلیل قدمت چندین میلیون ساله و غیرقابل‌تجدید بودن به مراتب ارجح‌تر از مواریث تاریخی است

قادر تقی زاده در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: میراث تاریخی در استان اردبیل متجاوز از چند هزار سال نیست اما در مقابل قدمت میراث طبیعی به چندین میلیون سال می‌رسد.

وی افزود: با از بین رفتن یک اثر طبیعی اثری چندین میلیون ساله که برای شکل‌گیری آن فعل‌وانفعالات متعدد رخ داده از بین می‌رود و در برخی مواقع آسیب به محیط‌زیست غیرقابل‌بازگشت است.

تقی زاده تأکید کرد: در موضوع گردشگری می‌بایست توجه ویژه به میراث طبیعی شده و در طبیعت‌گردی صیانت از طبیعت مدنظر قرار گیرد.