روند رو به رشد پیری در اردبیل/ برنامه‌های لاک‌پشتی راهگشا نیست
روند رو به رشد پیری در اردبیل/ برنامه‌های لاک‌پشتی راهگشا نیست

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ونوس بهنود: در طول سال‌های اخیر اردبیلی‌ها بیش از هر آمار دیگری تعداد قابل توجه جوانان بیکار و جویای کار را شنیده‌اند و بنا بر همین اینطور تصور می‌شود که جوانان بخش عمده‌ای از جمعیت استان را شامل می‌شوند. هر چند در وضعیت فعلی جوانان پاشنه آشیل ترکیب گروه‌های سنی هستند، […]

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ونوس بهنود: در طول سال‌های اخیر اردبیلی‌ها بیش از هر آمار دیگری تعداد قابل توجه جوانان بیکار و جویای کار را شنیده‌اند و بنا بر همین اینطور تصور می‌شود که جوانان بخش عمده‌ای از جمعیت استان را شامل می‌شوند.

هر چند در وضعیت فعلی جوانان پاشنه آشیل ترکیب گروه‌های سنی هستند، اما تغییرات جمعیتی اخبار ناگواری را تداعی می‌کند. بطوریکه بررسی کارشناسان نشان می‌دهد در صورتی که برنامه جامعی به اجرا درنیاید، جمعیت پیر در اردبیل رو به افزایش خواهد گذاشت و این افزایش بدون چاره‌اندیشی برای وضعیت معیشت و زندگی این افراد و از سویی تأثیر آن در بخش‌های مختلف جامعه همراه خواهد بود.

رشد جمعیت کهنسال در ۳۰ سال

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، کل جمعیت استان شامل یک‌میلیون و ۲۷۰ هزار و ۴۲۰ نفر است.

فریبرز دهقان تصریح کرد: بیشترین جمعیت در مردان در گروه سنی ۲۵-۲۹ سال و در زنان در گروه سنی ۳۰-۳۴ سال مشاهده می‌شود.

وی افزود: هر چند در حال حاضر تراکم جمعیت در گروه‌های سنی جوان جامعه است اما  ۶.۴۲ درصد از جمعیت نیز به گروه سنی ۶۵ سال و بالاتر تعلق دارد.

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تأکید کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد جمعیت استان تا ۳۰ سال آینده روند افزایشی داشته و در سال ۱۴۲۵ به یک‌میلیون و ۸۵۳ هزار و ۷۲۴ نفر خواهد رسید.

دهقان تأکید کرد: این افزایش در وضعیتی است که با رشد قابل توجه جمعیت ۶۵ ساله و بالاتر به ۲۳.۳۸ درصد از کل جمعیت استان افزایش می‌یابد.

طی مسیر مشابه در کشور

افزایش جمعیت کهنسال هر چند اختصاص به استان اردبیل نداشته و برای کل کشور پیش بینی شده است اما به نظر می‌رسد درصد جمعیت ۶۵ ساله و بالاتر اردبیل در وضعیت فعلی و در ۳۰ سال آینده بیش از درصد مشابه در کل کشور است.

پیش بینی می شود در سال ۱۴۲۵ جمعیت کشور به ۱۱۶ میلیون و ۶۲۳ هزار و ۸۰۱ نفر خواهد رسید که در آن سال ۲۳.۳۷ درصد از جمعیت، ۶۵ سال و بالاتر دارندمعاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان در این خصوص گفت: جمعیت کشور در حال حاضر ۷۹ میلیون و ۹۲۶ هزار و ۲۷۰ نفر است.

به گفته دهقان ۶.۴۱ درصد از این جمعیت یعنی به عبارتی پنج میلیون و ۱۲۸ هزار و ۶۸۹ نفر جمعیت ۶۵ ساله و بالاتر محسوب می‌شوند.

وی افزود: در سال ۱۴۲۵ جمعیت کشور به ۱۱۶ میلیون و ۶۲۳ هزار و ۸۰۱ نفر خواهد رسید که در آن سال ۲۳.۳۷ درصد از جمعیت، ۶۵ سال و بالاتر دارند.

زمزمه‌های ورود به دوره پیری جمعیت در اردبیل

کارشناسان معتقدند یکی از دلایل بالا رفتن کهولت سن کاهش میزان تولد در جامعه و جابه‌جایی گروه‌های سنی است. بطوریکه گروه‌های سنی جوان اردبیل که در وضعیت فعلی بیشترین میزان را شامل می‌شوند، در ۱۴۲۵ جمعیت خود را به کهن‌سالان انتقال داده و در آن سال نیز همچنان بیشترین جمعیت یعنی کهن‌سالان را شامل می‌شوند.

در این میان متولدین دهه ۶۰ بیشترین میزان جمعیت کهنسال در آینده را به خود اختصاص داده‌اند.

این گروه سنی به دلایل متعددی، گرایش کمتری به فرزند آوری داشته و ترکیب اعضای خانواده را در نهایت دو فرزند قرار داده‌اند.

در خود استان اردبیل اغلب زوج‌های جوان تمایلی به فرزند آوری در سال‌های ابتدایی زندگی ندارند. بطوریکه یکی از شهروندان اردبیلی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: بنده پنج سال است ازدواج کرده‌ام و هنوز تمایلی به داشتن فرزند ندارم.

این شهروند دلیل خود را مشکلات اقتصادی و عدم آمادگی برای تولد و تربیت فرزند دانست و افزود: اغلب زوج‌های جوان علاقه‌ای به داشتن فرزند در سال‌های اول زندگی ندارند.

تأثیر سبک زندگی بر هرم جمعیتی

بررسی میدانی خبرگزاری مهر نشان می‌دهد، تغییرات اندیشه و باور فرزند آوری موجب شده تا بر خلاف چند دهه گذشته، اغلب زوج‌ها تمایلی به بیش از دو فرزند نداشته باشند.

به عقیده یکی از شهروندان، بزرگ کردن یک فرزند با مشکلات متعدد مواجه است؛ چه برسد که شما دو فرزند و یا بیشتر داشته باشید.

اشتغال همزمان زن و مرد، مشکلات اقتصادی، افزایش سن ازدواج، ترس از تربیت ناصحیح، تجمل‌گرایی در امر تربیت فرزندان و فرار از مسئولیت‌پذیری از جمله عواملی است که به عنوان مانع فرزند آوری عنوان می‌شوداین تغییرات حتی در زندگی روستایی نیز دیده می‌شود و در مجموع موجب شده فرزند آوری با کاهش همراه بوده باشد.

تغییرات سبک زندگی از جمله اشتغال همزمان زن و مرد، مشکلات اقتصادی، افزایش سن ازدواج، ترس از تربیت ناصحیح، تجمل‌گرایی در امر تربیت فرزندان و فرار از مسئولیت‌پذیری از جمله عواملی است که به عنوان مانع فرزند آوری عنوان می‌شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل به خبرنگار مهر گفت: تلاش ما بر این است با اعمال سیاست‌هایی نرخ رشد جمعیت را افزایش دهیم.

قدرت اخوان اکبری تصریح کرد: با برنامه‌هایی که در چند سال گذشته انجام شده نرخ رشد، نیم درصد افزایش یافته است؛ اما این میزان کافی نیست و ما به دنبال تداوم برنامه‌ها هستیم.

وی افزود: به عنوان مثال به منظور تشویق زوج‌ها برای فرزند آوری زایمان طبیعی رایگان بوده و آموزش‌ها و مشاوره‌های لازم در تمامی مراکز بهداشتی ارائه می‌شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان به بهره‌برداری از مرکز درمان ناباروری این دانشگاه اشاره کرد و گفت: مشاوره و خدمات فوق تخصصی نازایی در این مرکز با نرخ دولتی ارائه می‌شود.

وی تأکید کرد: علاوه بر این وازکتومی و توبکتومی ممنوع بوده و صرفاً با مجوز شورای پزشکی و در شرایط استثنایی امکان‌پذیر است.

آینده مبهم نسل جوان در سه دهه بعد

پیر شدن جمعیت علاوه بر اینکه منجر به کاهش نیروی مولد و کار خواهد شد، مشکلات دیگری از جمله وضعیت معیشت، اشتغال و درآمدزایی، بیمه، نیازمندی‌های درمانی و آموزشی و رفاه زندگی نسلی از جوانان امروز در سه دهه بعد را تداعی می‌کند.

به نظر می‌رسد صرف تشویق زوجین برای بچه‌دار شدن راهگشا نخواهد بود و با اعلام نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، لازم است مسئولان برنامه‌ریز استان برای آینده جمعیتی اردبیل برنامه‌ریزی داشته باشند.

از یک سو نیازمندی به فرزند آوری با هدف جایگزینی جمعیت مورد تأکید است و به ازای هر زوج در اغلب خانواده‌ها شاهد یک فرزند هستیم و از سویی نسلی از جوانان امروز به دوران کهن‌سالی فاقد برنامه انتقال می‌یابند.

زمزمه‌های هشدار از وضعیت مبهم جمعیت اردبیل شنیده می‌شود و گواه آمارها ایجاب می‌کند، نسبت به تعادل بخشی به جمعیت گروه‌های سنی و تأمین نیازمندی هر گروه برنامه‌ریزی شود.