اویاقلیق: این روزها با نزدیک شدن به روزهای پایان سال تب خرید کردن خانوادههای ایرانی از کشورهای همسایه مخصوصا کشور ترکیه و شهرهای مرزی آن همچون شهر مرزی وان افزایش چشمگیری یافته است، در واقع میتوان گفت خروج گردشگران از ایران به ترکیه، حجم عظیمی از ارز را از کشور خارج میکند. در واقع میتوان […]
اویاقلیق: این روزها با نزدیک شدن به روزهای پایان سال تب خرید کردن خانوادههای ایرانی از کشورهای همسایه مخصوصا کشور ترکیه و شهرهای مرزی آن همچون شهر مرزی وان افزایش چشمگیری یافته است، در واقع میتوان گفت خروج گردشگران از ایران به ترکیه، حجم عظیمی از ارز را از کشور خارج میکند.
در واقع میتوان گفت در آستانه عید نوروز بروز چنین رفتارهایی از ایرانیهایی که کشور ترکیه را مقصد گردشگری و البته خرید انتخاب میکنند دلایل مختلفی میتواند داشته باشد.
البته باید گفت در چنین شرایطی که کشور از نظر اقتصادی با رکود مواجه است نمیتوان این اقدام شهروندان و خانوادههای ایرانی را که خریدهای خود را از کشورهای همسایه انجام میدهند تائید کرد چرا که خرید از آن کشورها به اقتصاد ملی ضربه میزند ولی در عوض باعث رونق کسب و کار در کشورهای دیگر را در پی دارد.
باید گفت در حالی که مقام معظم رهبری بر افزایش کیفیت تولیدات ایرانی همیشه تاکید میکنند و مردم را به خرید و استفاده از لوازم ایرانی تشویق کرده و حمایت از تولید ملی را در صدر بحثها و سخنرانیهای خود مطرح میکنند باید تکتک شهروندان ایرانی نیز بر لزوم حمایت از تولید ملی تاکید کنند.
در حالی که بیشتر کشورهای اروپایی به دلیل شرایط خاص ترکیه و ناامنی سفر به ترکیه را از اولویتهایشان خارج کردند، اما ایرانیها همچنان مسافر پر و پا قرص سفر به ترکیه هستند و ترکها هم از این فرصت برای سر پا ماندن صنعت توریسمشان نهایت استفاده را میبرند به طوریکه هر ساله همزمان با تعطیلات نوروز، پکیجهای ویژهای را برای توریستهای ایران تعریف میکنند، پکیجهای سفری که گاهی حتی هزینه پرواز یا هزینه اقامت در آنها لحاظ نمیشود چرا که آنها خوب میدانند توریستهای ایرانی، توریستهای بازار هستند و اگر هزینه پرواز و هتل را به مقدار کم پرداخت کنند در مقابل، در بازارها جبران میکنند و به قدری خرید میکنند که گردش اقتصادی مطلوبی صورت میگیرد.
چمدانهای پر از کالا و اجناس ترک که همراه توریستهای ایرانی است در فرودگاههای ترکیه، کاملاً ایرانیها را از سایر توریستها، مجزا میکند و ترکیه قطعاً در شرایطی که سایر توریستهای دنیا روی خوشی به آن نشان نمیدهند این فرصت را برای جذب بیشتر ایرانیها از دست نخواهد داد.
وقتی با افرادی که از سفرها و خریدهای نوروزی به کشور ترکیه برگشتهاند صحبت کرده و دلایل رفتن آنها را میپرسم آنها جوابها و علتهای مختلفی را برای انجام خریدهای نوروزی از کشور ترکیه عنوان میکنند.
زهرا دختر جوانی است که به همراه خواهرش با خودروی شخصی شهر به شهرمرزی وان برای خرید نوروزی رفته بودند، به خبرنگار فارس در تبریز میگوید: من برای اولین بار بود که تصمیم گرفتم به این سفر بروم و برای خودم خرید کنم.
وی گفت: اولین چیزی که در خرید از فروشگاههای ترکیه توجه همه شهروندان را جلب میکرد برخورد خوب فروشندگان با همه مشتریان بود به گونهای که حتی مشتری چندین لباس را پرو میکند و چیزی نمیخرد با این وجود آنها اصلا ناراحت نمیشوند و فروشندگان قفسه لباس را مرتب میکنند، در حالی که در ایران این گونه نیست
نکته دیگری که این خانم در حرفهای خود به آن اشاره میکند کیفیت خوب اجناس آنهاست که باعث ماندگاری لباسها و پوشاک میشود.
خرید کردن از ترکیه تبدیل به پز اجتماعی در بین خانوادهها شده است
سارا دختر جوانی است که با خانوادهاش برای دومین بار سفر به شهر مرزی وان را تجربه کرده است سارا به نکته مهمی در صحبتهای خود اشاره کرده و میگوید: خرید کردن از ترکیه تبدیل به پز اجتماعی در بین خانوادهها شده است مثلا مادر من به صرف این که در رقابت با برادرش که به کشور مالزی رفته بود خواست ابراز کند که ما نیز به کشور خارجی رفتهایم.
نگار دختر دانشجویی است که تازه از خرید عید از ترکیه برگشته است از او میپرسم چرا برای خرید به ترکیه رفته بودی؟ در جوابم میگوید: چون تنوع اجناس ترکیهای خیلی بالاست، ضمنا در آنجا هم خرید بود و هم سیاحت و گردش و خیلی هم خوشایند بود.
وی اضافه کرد: من سعی میکنم سالهای بعد نیز برای خرید به ترکیه بروم چون فروشندگان آنها راهنمایی خوبی در مورد اجناس به مشتری میدهند و ضمنا رفتار خیلی خوبی نیز با آنها دارند.
قیمت بالای اجناس ترکیهای برنددار و با کیفیت/اجناس متوسط و ضعیف تخفیف خورده و به قیمت پائین عرضه میشوند
علی آقا نیز به همراه دوستان خود به صورت مجردی به شهر وان رفته است اما او دل خوشی از سفر به ترکیه ندارد و میگوید: اینجا نیز مثل کیش خودمان است اجناسی که واقعا با کیفیت خوب و مناسب ارائه میشوند به قیمت خیلی بالایی به فروش میرسند و اجناس متوسط و ضعیف تخفیف خورده و به قیمت پائین عرضه میشوند.
وی ادامه میدهد: قبل از رفتن به ترکیه خیال میکردیم اینجا وضعیت به گونهای دیگر است ولی وقتی آمدم دیدم نه شرایط اینجا هم مثل ایران خودمان است چطور در کشور خودمان فصل یک سری لباسهای خاص تمام میشود اجناس تخفیف میخورند اینجا نیز وضعیت به همین ترتیب است.
یکی از افرادی که با او حرف میزنم یک بانوی سالمند است که میگوید: نهایت بدبختی است که ما این همه پول زبان بسته را در بازارها و مراکز خرید ترکیه خرج کنیم و این گونه به تولیدات خود ضربه بزنیم.
وی با ابراز نارضایتی و ناراحتی از رفتار آشنایان و فامیل خود میگوید: خیلی از آشنایان ما در سال ۴ تا ۵ بار برای خرید به ترکیه میروند و اجناس آنها را خریداری کرده در داخل شهر و به قیمت گران میفروشند.
این خانم سالمند اضافه میکند: البته باید این طرف قضیه را نیز گفت که در داخل فروشگاهها و بازارهای ما ، رفتار برخی فروشنده ها با مشتریان خیلی خوب نیست و آنها جنسهای نامرغوب عرضه میکنند و در جواب اعتراض مشتری جواب سر بالا میدهند.
وی ادامه داد: با وجودی که من خودم چندین بار به کشور ترکیه سفر کردهام ولی تفاوت آن چنانی در آن نمیبینم و این موضع باعث شد که من از کشور ترکیه خرید نکنم.
ما بر روی موج ها حرکت میکنیم
معصومه خانم دل پرخونی دارد از این که بیشتر فامیلهایشان برای خرید عید به ترکیه میروند و البته با حرف زدن و صحبت کردن نیز نمی تواند آنها را از رفتن منصرف کند.
وی میگوید: همه چیز ما ایرانیها عجیب و غریب است معلوم نیست چکار میکنیم ما بر روی موج ها حرکت میکنیم ما حتی هوای هم وطنان خود را نیز نداریم.
معصومه خانم با اظهار تاسف از رفتن گردشگران ایرانی به ترکیه گفت:همین چند روز پیش بود که تصاویر ضرب و شتم ایرانیها از شبکههای صدا و سیما پخش شد و در فضای مجازی نیز غوغا کرده بود.
وی افزود: حتی در فضای مجازی کمپین تحریم گردشگری به ترکیه ایجاد شد ولی در عمل کسی گوشش به این حرفها بدهکار نیست.
این شهروند تبریزی که ظاهرا خیلی از دست همشهریانی که برای خرید نوروزی به ترکیه می روند ناراحت است، ادامه میدهد: بازار تبریز و سایر اصناف و کسبه در شهر خودمان در رکود هستند و بیکاری بیداد میکند اما همشهریان ما از همه چیز چشم پوشی میکنند.
معصومه خانم افزود: در حالی که ما ایرانیان بدون در نظر گرفتن ناامنیهای ترکیه فوج فوج به ترکیه میرویم در حالی که شهروندان ترکیهای هیچ وقت برای خرید به ایران سفر نمیکنند این فقط ما هستیم که یک طرفه بازار گرمی برای ترکیهها فراهم میکنیم.
احمد- یکی دیگر از شهروندانی تبریزی است که دارای شغل آزاد بوده و در کار خرید و فرش روغن موتور است او نیز با خریدهای نوروزی از ترکیه مخالف است و دلیلش نیز این است که او به خوبی مفهوم رکود در بازار را متوجه است و میگوید: چرا وقتی در کشور خودمان نیز میتوانیم اجناس خوب تهیه کنیم چرا مردم باید به کشورهای دیگر بروند و بازار آنها را پررونق کنند.
ایرانیها یک طرفه برای خرید به ترکیه یا سایر کشورهای همجوار میروند
او با ذکر مثالهایی از رکود در کسب و کار خو با اظهار تاسف ادامه میدهد: مسؤولان کشور باید رفت و آمد شهروندان به کشور ترکیه را کنترل کنند، نباید به گونهای باشد که ایرانیها یک طرفه برای خرید به ترکیه یا سایر کشورهای همجوار بروند و کسب و کار آنها را رونق بخشند ولی شهروندان ترکیه، ایران را به عنوان مقصد مسافرت و گردشگری خود انتخاب نمیکنند.
یکی دیگر از شهروندانی که چند سال در ترکیه اقامت داشت به خبرنگار فارس در تبریز گفت: ترکیهایها معمولا به خاطر پرستیژ و خرید و مارکهای معتبر و مشهور به کشور ایتالیا سفر میکنند و برای تفریح و آشنایی با مواد غذایی به کشور یونان مسافرت میکنند چون کشور یونان فاصله خیلی کمی با ترکیه دارد بنابراین آنها هیچ وقت ایران را برای مقصد گردشگری خود انتخاب نمیکنند.
طی هفته های اخیر برخورد نامناسب مرزبانان ترکیه با گردشگران و مسافران ایرانی در مرزهای مختلف ترکیه موجی از اعتراض را نسبت به این کشور در میان هموطنان به دنبال داشت، بهطوریکه این اعتراضها باعث فشار آوردن بر وزارت امورخارجه ایران به مقامات ترکیه شد و آنها از رفتار مرزبانان خود عذرخواهی کردهاند.
آنچنان که مرتضی رحمانی معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی به رسانهها اعلام کرده است برخودر نامناسب مرزبانان ترکیهای با ایرانیها مربوط به ضرب و شتم گردشگران نیست و گزارشهای سنگینتری از برخوردهای نامناسب آنها با گردشگران ایرانی اعلام شده است.
در صحبتهای رحمانی گزارشهایی از بد رفتاری مرزی در ترکیه نسبت به گردشگران ایرانی شامل بیادبی و بیاحترامی به رانندگان را شامل میشود.
با وجود داشتن چنین رفتارهایی با گردشگران ایرانی ولی ما شاهد هستیم که موجی از خریدهای نوروزی توسط هموطنان ما از کشور ترکیه همچنان در حال انجام است و آنها ترکیه را مقصد مسافرت و گردشگری خود انتخاب میکنند.
آنچنان که مردم و کارشناسان مربوط به امر گردشگری نیز اعلام میکنند بررسی رفتار گردشگران به کشور ترکیه نشان میدهد این امر میتواند دلائل مختلفی داشته باشد که از جمله آنها میتوان به سنگین بودن هزینههای مسافرت داخلی اشاره کرد.
همه واقفند اگر کسی بخواهد برای استفاده از فضاهای طبیعی کشور و گردشگری طبیعت به مسافرت داخلی برود زیرساختهای جادهای، راهها و امکانات اقامتی جوابگو نیست و اگر هم امکاناتی باشد خیلی گران است که مردم از عهده پرداخت آنها بر نمیآیند.
کارشناسان میگویند سیاستهای اشتباه سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در جذب گردشگران ایرانی به جاذبههای داخل کشور، باعث خروج حجم عظیمی از علاقهمندان به سفر از مرزهای کشور شده است، قیمت بالای اقامت در هتلها و اقامتگاههای داخلی به همراه کیفیت پایین خدمات مسافرتی ارائه شده به مردم، باعث خروج گردشگران از ایران شده است.
گزارشی که سال گذشته در حوزه گردشگری منتشر شد، نشان میداد هزینه اقامت یک شب در یک ویلای مناسب در سواحل شمال کشور، برابر با یک هفته اقامت در هتلهای معمول سواحل دریای سیاه در ترکیه است.
اینجاست که جا دارد از خودمان بپرسیم به راستی عامل کشش هموطنانمان به ترکیه یا کشورهای مشابه برای گذراندن ایام و تفریح چیست و چرا این شوق و اشتیاق را در سفر مراکز گردشگری کشورمان نمیتوان سراغ گرفت؟ پرسشی که در پاسخ به آن، مزیتهای سفر به ترکیه و معایب عزیمت به مقصد اماکن گردشگری کشورمان را میتوان یافت و احتمالا بسیاری شان برایمان ملموس و آشناست اما ترجیح میدهیم دربارهشان سخن نگوییم!
چه مسؤولانی که در توسعه اماکن گردشگری کوتاهی میکنند، نمیتوانند زیرساختها و حداقلهای لازم برای توسعه گردشگری را فراهم آورند و چه مایی که ترجیح میدهیم به جای اعتراض به مسئولان و یادآوری کوتاهیهایشان در این خصوص، راهی سفر بیدغدغه شده و به رونق اقتصاد آنها یاری رسانیم، مایی که وقتی به دیدن مکان تاریخی در کشورمان میرویم و در آن کژی میبینیم، به روی خود نیاورده و حتی به قدر تذکر به مسؤولان هم که شده، تلاشی نشان نمیدهیم تا مسئولان در آسایش کامل به گذران دوران مسئولیت خود مشغول شده و اوضاع هر سال بدتر از قبل شود.
وضعیتی که برای درکش کافی است سری به یکی از اماکن گردشگری کشورمان بزنیم و به دقت اوضاع را نظاره کنیم تا دریابیم که آیا کم کاریهای فراوان مسؤولان گردشگری کشورمان هیچ اعتراضی به وجود میآورد یا خیر؟ آیا به راستی توقع داریم که در نتیجه سکوت ما و انفعالمان نسبت به این وضعیت، تغییری در اوضاع رخ داده و مسیر گردشگری کشورمان به جای ترکیه و دیگر کشورهای دور و نزدیک، به راه دیگری هدایت شود؟!
************************
گزارش از معصومه درخشان – فارس