با فرا رسیدن ماه محرم ماه عزا و ماتم حسینی حزنی سنگین همه جای ایران را فرا می‌گیرد ولی این ماتم بعد از روز عاشورا نیز در بزرگ‌ترین بازار مسقف جهان تا سه روز ادامه دارد و دسته‌جات حسینی را به این مکان می‌کشاند.

تبریز شهر ام‌الهیئات است؛ چرا که بیشترین تعداد هیئت‌های محب اهل بیت(ع) را داراست و تقریباً در تمام ایام سال مردم این شهر به یاد خاندان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بوده‌اند و اوج این محبت در دهه اول محرم‌الحرام جلوه‌گر می‌شود.

عزت همه ما شیعیان ماه محرم است و محرم ماه شور و عشق، شعور و ایثار و فداکاری است، محرم ماه ارزش‌گذاری به مقام انسانیت و ماه بهار اسلام است و ما هر چه داریم از محرم و قیام عاشورایی امام حسین(ع) است.

آئین عزاداری بازار تبریز از باشکوه‌ترین و قدیمی‌ترین مراسم‌های شهر تبریز بوده که از تاسوعای حسینی آغاز شده و تا دوازدهم ماه محرم ادامه داشته و شاهد حضور دسته‌جات و هیأت‌های محلی طبق برنامه‎ اعلامی در قالب سه هیأت زنجیرزنان، سینه‌زنی عرب و سینه‌زنی عجم به عزاداری در تیمچه مظفریه بازار تبریز می‌پردازند.

مراسم عزاداری بازار تبریز قدمتی بیش از دو قرن داشته که بازاریان از چند روز مانده به روز تاسوعا مغازه‌های خود را بسته و فضای بازار را برای میزبانی از دسته‌جات تبریز که از چند ماه قبل برای حضور در بازار نام‌نویسی کرده‌اند آماده کنند.

حجت‌الاسلام شهاب‌الدین حسینی، مدیرکل تبلیغات اسلامی استان آذربایجان‌شرقی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز اظهار کرد: مجوز ۵ هزار و ۲۰۰ هیأت و دسته‌جات استان در سامانه تبلیغات اسلامی ثبت شده است که این آمار برای شهر اولین‌ها ۲ هزار و ۸۰۰ هیأت و دسته می‌باشد.

وی افزود: این تعداد فقط برای هیأت و دسته‌جاتی است که مجوز از تبلیغات اسلامی استان را گرفته و ثبت سامانه شده‌اند؛ در حالی که تعداد تعداد دسته‌جات بدون مجوز نیز بسیار است.

مدیرکل تبلیغات اسلامی استان آذربایجان‌شرقی با بیان اینکه مراسم عزاداری در استان قدمت چند صد ساله دارد و به‌ گونه‌ای شده که رغبت و علاقه مردم به حضور در مراسم را نیز ایجاد کرده است، گفت: در کمتر شهری شاهد ادامه مراسم عزاداری بعد از عاشوار هستیم ولی تمام دسته‌جات استان و مخصوصا تبریز تا سومین روز شهادت سومین اختر تابناک ولایت عزاداری کرده که نقطه عطف این عزاداری‌ها به بزرگترین بازار مسقف جهان ختم می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تاریخچه عزاداری در بازار مظفریه به بیش از ۲۵۰ سال بر می‌گردد، گفت: آئین عزاداری بازار تبریز به یک سنت قدیمی تبدیل شده است و آنقدر نام‌نویسی تعداد دسته‌جات محلی زیاد است که برای حضور در عزاداری بازار قرعه‌کشی نیز صورت می‌گیرد.

حسینی خاطرنشان کرد: تبریز به دلیل فعالیت گسترده حوزه‌های علمیه، تعداد مساجد به خواستگاه دینی تبدیل شده و از این رو مهد تشیع اسلامی نیز نامگذاری شده است.

وی افزود: حال و هوای ماتم و عزای حسینی در شهر اولین‌ها و حفظ شکل قدیمی این عزاداری از دیرباز باعث شده است، گردشگران و مردمان زیادی را برای حضور و دیدن این مراسم جذب کند.

ادامه عزاداری  تا سوم امام

طبق آیین و سنت مردم تبریز از تاسوعا عزاداری و دسته‌جات حسینی از خیابان‌ها به بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده دنیا کشیده می‌شوند و تا سوم امام این مکان مملو از عاشورائیان حسینی است.

بنای معظم و سرپوشیده بازار تاریخی تبریز که از آن به عنوان بزرگ‌ترین بازار مسقف و به هم پیوسته جهان یاد می‌کنند و قدمت آن به صدها سال قبل می‌رسد این روزها شاهد سوگواری عزاداران حسین‌بن‌علی(ع) است.

ثبت ملی آیین‌های عزاداری بازار تبریز، بخش مهمی از آیین‌های عزاداری حسینی مستند‌سازی شده و ثبت این آیین سنتی در شهر تبریز به عنوان نخستین پایتخت تشیع جهان نقطه درخشانی در تاریخ این بازار است.

بنای معظم و سرپوشیده بازار تاریخی تبریز که از آن به عنوان بزرگترین بازار مسقف و به هم پیوسته جهان یاد می‌کنند و قدمت آن به صدها سال قبل می‌رسد این روزها شاهد سوگواری عزاداران حسین بن علی (ع) است.

دسته‌جات مختلف عزاداری محلات قدیمی تبریز طبق روال سال‌های گذشته و با همان سبک و شیوه سنتی خود امسال نیز به یاد حضرت سیدالشهدا (ع) سوگواری می‌کنند. تیمچه مظفریه قلب تپنده بازار به عنوان مرکز عزاداری‌ها این روزها لبریز از سوگواری حسینی است. عزاداران بازار با یک نظم و انتظام خاص، سراپا سیاه پوش و بعضا با دستارهایی سیاه بر سر، در سوگ حضرت اباعبدالله الحسین (ع) مراسم سنتی مذهبی سینه‌زنی و زنجیرزنی را به جای می‌آورند. در مقابل هر یک از این دسته‌جات نیز علم‌هایی به عنوان معرف دسته عزاداری و محله مربوط به آن حمل می‌شود. برخی از این علم‌ها از قدمت تاریخی برخوردارند.

مرثیه‌ها و نوحه‌های خوانده شده در بازار تبریز اکثرا به زبان ترکی آذربایجانی و با همان لحن و سبک قدیمی است.

آئین سوگواری محرم در بازار تبریز با حضور چندین دسته جات محلی قدیمی از جمله دوه‌چی(شتربان)،  امیره قیز(امیرخیز)، کوچه باغ، راسته کوچه، دلخون، شهید قاضی، مارالان، جامیش آوا( جمشید آباد)، میرچوپان، سرخاب، سئلاب(سیلاب)، ششگلان، ابوذر، قره آغاج، حکم آباد، ورجی(ویجویه)، نوبار( نوبر)، خیابان، چرنداب، عمو زین الدین، باغمیشه، چوستدوزان، لیل‌آباد و اهراب به بزرگترین و باشکوه‌ترین مراسم عزاداری در کل تاریخ کشور مبدل ساخته است.

تمام دسته‌جات و هیأت‌های حسینی با زمزمه لبیک یا حسین و هر کدام در قالب سینه زنی و زنجیر زنی با بیرق‌ها و علم‌های منقش به نام امام حسین(ع) و حضرت عباس از در صندوقچی بازار وارد بازار شده، و از قسمت‌های مختلف بازار از جمله بازار صادقیه، بازار مسگر‌ها، بازار دلالان، بازار کلاه‌فروشان و بازار قندفروشان گذشته و در نهایت وارد تیمچه مظفریه شده و عزاداری خود را در این تیمچه به پایان می‌رسانند.

جمعیت حاضر از کودک تا پیر در این مراسم، به قدری زیاد بوده که گاهی دسته‌های حسینی از هم جدا می‌شود و بازاریان و سایر مردم با اخلاص با نذورات خود به استقبال این انبوه جمعیت می‌آیند.

مردم آذربایجان‌شرقی، اعتقاد خاصی به اطعام از سفر اباعبدالله الحسین دارند و معمولا از غذای پخته شده نذری برای تبرک و شفای بیماران به تبرک می‌برند.