محمد کلامی استاد دانشگاه و دانش اموخته اقتصاد شهری در ارتباط با فعالیت شهرداریها عنوان کرد： اولـین محـدودیت بــرای حـل مسـایل شــهری و ناکارآمدی خدمات رسانی به شهروندان، ناشی از فقدان منابع مالی کافی اسـت که باید برای تامین آن تدابیری اندیشید. صاحب نظران معیارها و راهکارهـای متفـاوتی بـرای تـأمین منـابع درآمـدی شـهرداریهـا ارایـه کرده […]
محمد کلامی استاد دانشگاه و دانش اموخته اقتصاد شهری در ارتباط با فعالیت شهرداریها عنوان کرد：
اولـین محـدودیت بــرای حـل مسـایل شــهری و ناکارآمدی خدمات رسانی به شهروندان، ناشی از فقدان منابع مالی کافی اسـت که باید برای تامین آن تدابیری اندیشید. صاحب نظران معیارها و راهکارهـای متفـاوتی بـرای تـأمین منـابع درآمـدی شـهرداریهـا ارایـه کرده انـد، تجـارب کشورهای مختلف نشان می دهد مهمترین منابع مـالی شهرداریها را مالیات و عوارض و پـس از آن کمـک های دولتی در قالب بودجه های جاری حکومت های محلــی و تأسیســات و تجهیــزات محلــی و نهایتــاً استقراض تشکیل می دهـد. همچنین، ترکیـب بهینـه ی منـابع مـالی شـهرداریهـا مجموعه ای از فروش کالا و خـدمات شـهری، انـواع مالیات و عوارض و کمک های مالی دولت مرکزی را شامل می شود. با مقایسه ی بـین شـهرداری تبریز و شهرداری های آمریکا می توان گفت که بیشترین منبع درآمـدی شـهرداری تبریز ناشـی از بخـش زمـین و ساختمان یعنی فروش تراکم است و کمک های دولتی درصد خیلی کمی را تشکیل مـی دهـد در حـالی کـه درصد قابل ملاحظه ای از درآمدهای شـهرداری هـای آمریکا از منبع کمک های دولتی است.
این استاد دانشگاه افزود：در کشور ما شیوه های تأمین منابع درآمدی شهرداریها مشتمل بر روش های کسب درآمـد شـامل فـروش مسـتقیم خـدمت، اخـذ مالیات محلی، کمک های دولتی، وام و استقراض مـی باشـد کـه بایـد از منظـر معیارهـای بهینگـی و سـپس عدالت مورد ارزیابی دقیق قـرار گرفتـه تـا کفایـت آن منبع تأمین مالیاتی مشخص شود کـه در ایـن صـورت می توان آن را ساده ترین و زودیاب ترین روش هـای کسب درآمد معرفی نمود. در نتیجه شهرداریها برای تأمین مخارج خود، هم باید از منابع مالی داخلی و هم منابع مـالی دولـت بهـره منـد شوند ولی با بزرگتر شدن اندازه شهر، سهم کمک های دولتی می تواند کاهش یابد .
بررسی منابع درآمدی شهرداریها روشن می سازد که منابع درآمدی پایدار سهم ناچیزی در تـأمین مـالی شهرداریها دارند بنابراین درآمد شهرداریها بایـد در ماهیت خود به سمت منابع پایدار، منظم و قابل وصول حرکت کند و منابع درآمدی ناپایدار جای خـود را در ردیف های درآمـدی شـهرداریهـا بـه منـابع پایـدار، مستمر و قابل وصول بدهـد به گونه ای که مناسب ترین منبع درآمـدی در حوزه ی اقتصاد شهری را می توان کارآمـد نمـودن نظام تشخیص اقتصادی منابع دانست که زیربنای رشد اقتصادی را برای همه ی شهرداریها فراهم می سـازد.
این تحلیلگر اقتصادی برای افزایش درامدهای پایدار شهرداری تبریز پنج راهکار زیر را مطرح کرد：
راهکار نخست این است که پروژه‌های املاک و اراضی بزرگ مقیاس، به صورت مشارکتی با بخش خصوصی اجرا و سهم شهرداری از آنها اجاره داده شود. او با اشاره به سهم بالای درآمدزایی شهرداری از محل اجاره‌داری در سایر کشورهای توسعه یافته اظهار کرد: به عنوان مثال در شهر لندن سهم درآمدهای پایدار از بودجه سالانه شهرداری ۷۰ درصد است که از این میزان بیش از ۸۰ درصد از محل اجاره‌داری املاک تامین می‌شود. در این راستا نیز در شهر تبریز، شهرداری می‌تواند با اجاره مجتمع تجاری محله‌ای بخش عمده ای از هزینه‌های اداره شهر تبریز را به صورت خودکفا و پایدار تامین کند.
وی دومین راه کسب درآمد از حوزه‌های نرم‌افزاری را یکی دیگر از منابع درآمدی پایدار دانست و گفت: موضوع نصب دکل‌ها و آنتن‌ها، یکی از حوزه‌های جدید است که با توجه به اینکه شهرها به سمت هوشمندسازی پیش می‌روند، ایجاد شبکه جامع دکل‌ها و آنتن‌ها می‌تواند میلیاردها تومان درآمد پایدار برای شهر تبریز ایجاد کند.
او توجه به قطعات کاربری ویژه در جنوب و مرکز شهر را یکی دیگر از راهکارهای ایجاد درآمد پایدار عنوان کرد و افزود: در حال حاضر در جنوب و مرکز شهر تبریز قطعات متعدد زمین با کاربری تجاری ویژه قرار دارد رویکرد ایجاد بازارهای تجاری به عنوان کسب درآمد پایدار در این پهنه‌ها می‌تواند مورد توجه ویژه قرار گیرد. کلامی پیشنهاد داد تا شورای شهر با ایجاد شرکتی راهبری طرح‌های محدوده ویژه تجارت جنوب و مرکز شهر را بر عهده بگیرد و از این طریق تمامی متولیان عرصه ساخت‌وساز را راهبری کند.
ایجاد مجتمع‌های ایستگاهی نیز راهکار چهارمین راهکار افزایش درآمدهای پایدار شهری است. مجتمع‌های ایستگاهی با توجه به اینکه در نقاط بسیار استراتژیک شهر ایجاد می شود، می‌توانند بسترساز ایجاد درآمدهای پایدار و تامین سرانه‌های مختلف شهر باشند و شهرداری می‌تواند با اجاره دادن سهم خود به ایجاد درآمد پایدار از این محل اقدام کند.
این استاد دانشگاه و دانش اموخته اقتصاد شهری گسترش دامنه خدمات رسانی مترو و تبلیغات محیطی ناشی از آن را محل درآمد پایداری دیگری برای شهرداری تبریز دانست.
