بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم دستگاه دیپلماسی کشور تعامل و همکاری با کشورهای منطقه بویژه جمهوری آذربایجان را در اولویت سیاست خارجی خویش قرار داد.در این راستا رئیس جمهور روحانی در حاشیه نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس با الهام علی اف همتای آذری خویش دیدار نمود که بعد از این دیدار […]
بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم دستگاه دیپلماسی کشور تعامل و همکاری با کشورهای منطقه بویژه جمهوری آذربایجان را در اولویت سیاست خارجی خویش قرار داد.در این راستا رئیس جمهور روحانی در حاشیه نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس با الهام علی اف همتای آذری خویش دیدار نمود که بعد از این دیدار تحلیل گران سیاسی از شروع فصلی جدید در روابط ایران و آذربایجان خبر دادند.این دیدار در حالی بین روسای جمهور ایران و آذربایجان برگزار گردید که روابط دو جانبه باکو-تهران سالها دچار تنش شده بود.
الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان بنا به دعوت همتای ایرانی خویش در مورخه ۲۰ فروردین ماه سال ۱۳۹۳ به ایران سفر و با مسئولان ایرانی در مورد بسط و توسعه روابط دو جانبه به مذاکره نشست که در این سفر چندین تفاهم نامه همکاری شامل یک یادداشت تفاهم بین وزارتخانه های ورزش و جوانان ایران و آذربایجان،یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت کشور ایران و وزارت حوادث غیرمترقبه آذربایجان،یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت راه و شهرسازی ایران و وزارت محیط زیست و منابع طبیعی آذربایجان و موافقتنامه همکاری درباره ساخت و بهره برداری نیروگاه های برق آبی،اردوباد و مارازاد به امضای طرفین رسید.در پاسخ به دعوت الهام علی اف،روحانی رئیس جمهور کشورمان در مورخه ۲۱ آبان ماه سال ۱۳۹۳ به باکو سفر کرد.در این سفر پنج تفاهمنامه در زمینه های اطلاعات و فناوری و ارتباطات،اقتصادی و فنی،پست،انرژی‌های تجدیدپذیر و ساماندهی رودخانه‌های مرزی به امضای مقامات عالی رتبه دو کشور رسید.همچنین نهمین اجلاس کمیسیون مشترک ایران و آذربایجان به مدت دو روز در ۱۴ و ۱۵ مرداد ماه سال ۱۳۹۳ در شهر باکو برگزار گردید که در این نشست ایران و آذربایجان به توافقاتی در زمینه های اقتصادی،تجاری و بانکی رسیدند.
علیرغم برخی تحولات از جمله حملات رسانه ای رسانه های آذربایجان بر علیه ایران در موضوع برنامه فتیله شبکه دوم سیما،ایجاد فضای رسانه ای سنگین در آذربایجان بر علیه ایران در موضوع یورش نیروهای امنیتی آذربایجان به حسینیه قصبه نارداران باکو و نیز تصمیم ایران برای ادامه عملیات اکتشاف در میدان نفتی سردار جنگل که آذربایجان هم در مورد این میدان نفتی ادعای مالکیت دارد،دولتهای ایران و آذربایجان خویشتنداری نشان دادند و بعد از لغو تحریمهای هسته ای ایران الهام علی اف برای رئیس جمهور کشورمان پیام تبریک فرستاد.
نهایتا روابط دو جانبه ایران و آذربایجان در دوران پسا تحریم در برخی زمینه ها از جمله اقتصادی،تجاری،حمل و نقل،سرمایه گذاری،انرژی و غیره توسعه خواهد یافت ولی به حد ایده ال نخواهد رسید چرا که هنوز برخی مسائل در روابط دو کشور وجود دارد که مانع توسعه همه جانبه روابط ایران و آذربایجان می شود.روابط آذربایجان با آمریکا،غرب،اسرائیل و ناتو،روابط ایران با ارمنستان،عدم تعیین رژیم حقوقی دریای خزر،ترس دولت آذربایجان از اسلام شیعی و نفوذ اندیشه های انقلابی از ایران به آذربایجان و نیز ادامه سیاست های حزب جبهه خلق آذربایجان از سوی مسئولان کنونی آذری در مورد تاسیس “آذربایجان بزرگ”همچنان بعنوان عوامل مزاحم زای توسعه روابط دو کشور به شمار می روند و این موضوعات همچنان موضوعیت و موجودیت خود را بر روابط ایران و آذربایجان تحمیل خواهند کرد.عدم تغییر شرایط و وضعیت هر یک از این موضوعات یا عدم تغییر تصور سیاست گذاران دو کشور نسبت به آنها سبب خواهد شد تا هر یک از مقولات مذکور تاثیر چالش زای خود بر روابط دو کشور را حفظ کنند.
در مجموع با در نظر داشتن تمام ملاحظات می توان پیش بینی نمود کرد که روابط دو جانبه ایران و آذربایجان در دوران پسابرجام همچنان با چالش های مهمی روبه رو خواهد بود.
علی حیدری منور
بهزاد
تاریخ : ۳ - اسفند - ۱۳۹۴یاشا آذربایجان یاشا تورک بیرلیگی