رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در سخنانی در سی امین سالگرد تاسیس “بنیاد وحدت” با دفاع از سیاست های کشورش در منطقه که در ماه های گذشته به شدت مورد انتقاد محافل داخلی و بین المللی بوده است، مدعی شد اگر روسیه دولت بشار اسد در سوریه را به عنوان ابزاری برای حضور خود […]
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در سخنانی در سی امین سالگرد تاسیس “بنیاد وحدت” با دفاع از سیاست های کشورش در منطقه که در ماه های گذشته به شدت مورد انتقاد محافل داخلی و بین المللی بوده است، مدعی شد اگر روسیه دولت بشار اسد در سوریه را به عنوان ابزاری برای حضور خود در دریای مدیترانه نمی دید و اگر ایران سیاستی فرقه گرایانه در سوریه را دنبال نمی کرد، بحران این کشور به اینجا نمی رسید. اردوغان با انتقاد از حضور نظامی روسیه در سوریه نیز خطاب به مقامات مسکو گفت شما موظف به پذیرش دعوت حضور نظامی از سوی رژیمی که چهارصد هزار نفر از مردم خود را قتل عام کرده نبودید. او همچنین سیاست های ایران در سوریه را به همراه حمایت و مداخله نظامی روسیه در سوریه و در کنار گروه هایی چون داعش،پ.ک.ک و گروه های مسلح کرد سوری، در زمره مهمترین مشکلات و دلایل بحران کنونی سوریه دانسته است. اردوغان در این سخنرانی ایران، روسیه و داعش و دیگر گروه های مسلح کردی را به “قتل عام بیرحمانه مردم بی گناه سوریه ” متهم کرد.
اظهارات اردوغان در مورد سیاست فرقه گرایانه ایران در سوریه در حالی بیان می شود که رویکرد فرقه گرایانه بر سیاست های ترکیه غلبه داشته است.در رابطه با غلبه رویکرد فرقه گرایانه بر سیاست های ترکیه،باید اشاره کرد که با شروع انقلاب های مردمی در کشورهای عربی ترکیه از به قدرت رسیدن دولت هایی در این کشورها حمایت کرد که از نظر عقیدتی و ایدئولوژیک هم راستا با خود باشند. ترکیه از به قدرت رسیدن دولت های وابسته به جریان اخوان المسلمین در کشورهای عربی حمایت کرد که مهمترین نمود آن محمد مرسی در مصر بود. در سوریه هم ترکیه تلاش کرد تا یک دولت وابسته به جریان اخوان المسلمین روی کار آید. بعد از سرنگونی محمد مرسی در مصر و فرسایشی شدن جنگ در سوریه، آنکارا علاوه بر حمایت گسترده از گروههای افراط گرا در سوریه همچون داعش به تسلیح ترکمن های سوری پرداخته است. نمود دیگر رویکرد فرقه گرایانه و در واقع قوم گرایانه دولت ترکیه در مساله کردها قابل مشاهده است. دولت ترکیه از مدتی پیش با هدف بهره بردن از شرایط پرتنش منطقه روند مذاکره و صلح با کردها را کنار گذاشته و وارد درگیری مستقیم با آن ها شد. درگیری که تبعات آن بیش از همه دامن مردم ترکیه را گرفته است.
حال سئوالی که پیش می آید این است که دلایل تشدید اتهام زنی ترکیه بر علیه ایران در برهه کنونی چیست؟
مهمترین دلیل تشدید اتهام زنی ترکیه بر علیه ایران و نیز روسیه در برهه کنونی به موفقیت های اخیر ائتلاف حامی بشار اسد در سوریه بر می گردد. بدنبال ورود روسیه به جنگ سوریه ورق به نفع ارتش سوریه برگشته است و نظامیان این کشور در طی ماههای اخیر به موفقیت های چشمگیری در عرصه میدانی جنگ رسیده اند. ترکیه که از مواضع ایران و روسیه در مذاکرات مربوط به سوریه بویژه در مورد سرنوشت بشار اسد رضایت ندارد، افزایش همکاریهای نظامی ایران و روسیه با دولت دمشق برای پیروزی در جنگ با گروههای تروریستی را بر نمی تابد و تشدید اتهام زنی ترکیه بر علیه ایران و روسیه در برهه کنونی بدلیل شکست های پی در پی گروههای تروریستی در سوریه است.
دلیل دوم به مخالفت ایران با حضور نظامی ترکیه در نزدیکی شهر موصل عراق بر می گردد. مسئولان ایرانی حضور نظامیان ترکیه در عراق بدون اجازه دولت مرکزی بغداد را غیر قانونی و بر خلاف حاکمیت ملی عراق دانسته اند. ترکیه با حضور نظامی در موصل قصد دارد تا بر روند آزادسازی این شهر توسط ارتش عراق تاثیر بگذارد که با عکس العمل عراقی ها روبرو شده است. پس نه آنکارا از پیشروی نیروهای ارتش سوریه با کمک ایران و روسیه راضی است و نه تهران حاضر به پذیرفتن حضور نظامیان ترکیه ای در نزدیکی شهر موصل عراق است.
اما دلیل سوم را باید در روشنگری های رسانه های ایران در مورد خرید نفت داعش از سوی ترکیه جستجو کرد. رسانه های ایران بعد از انتشار خبر خرید نفت داعش از سوی ترکیه توسط روسیه بصورت گسترده به این موضوع پرداختند که این روشنگری عصبانیت و دلخوری ترکیه از ایران را به دنبال داشته است.
نهایتا اینکه مسئولان جمهوری اسلامی ایران بویژه دستگاه سیاست خارجی کشورمان نبایستی در قبال این اتهامات سیاست سکوت و انفعال را در پیش گیرند تا ترک ها بیش از این جسارت تهمت زدن به ایران را پیدا نکنند.
علی حیدری منور
