توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین با عنوان شناخته شده و رسمی برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام (به انگلیسی: Joint Comprehensive Plan of Action) در راستای توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران و به دنبال تفاهم هسته‌ای لوزان، در سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا […]

توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین با عنوان شناخته شده و رسمی برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام (به انگلیسی: Joint Comprehensive Plan of Action) در راستای توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران و به دنبال تفاهم هسته‌ای لوزان، در سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵ (شامل چین، فرانسه، روسیه، انگلیس ، آمریکا و آلمان) منعقد شد.

ـ نگاهی به روند اجرایی مورد توافق در برنامه جامع اقدام مشترک ( برجام )

ردیف

مراحل اجرای برجام

نکات:

۱

روز نهایی شدن

Finalisation

۱-پذیرفتن قطعنامه از سوی ایران در این روز (مرحله) صورت گرفته است چرا که بلافاصله بعد از جمع­ بندی مذاکرات این «توافق جامع»، قطعنامه پیشنهادی شورای امنیت سازمان ملل متحد ، جهت تصویب بدون تأخیر، تسلیم شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد شد. ۲- آغاز انجام ترتیبات لازم برای فراهم سازی نظارت­ها و دسترسی­ های غیرمتعارف آژانس

۲

روز قبول

Adoption

۱- ۹۰ روز بعد از تأیید برجام در واقع این مرحله از تاریخ ۲۶/ ۷/ ۱۳۹۴ آغاز شده است.

۲- زمان واجد اثر شدن برجام

۳- آغاز اجرای تعهدات اولیه هسته ­ای ایران

۴- اعلام ایران به آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی از روز اجرا

۵- انجام اقدام­ های ایران برای حل و فصل مسائل حل نشده گذشته و حال (PMD)

۶- تمهیدات حقوقی و اداری اروپا و آمریکا برای اجرای تعهدات آتی

۳

روزاجراImplementation

۱- زمان مشخصی ندارد،‌ چرا که روزی است که ایران تمام تعهدات عینی و عملی خود را انجام داده و پس از آن آژانسنیز انجام تعهدات ایران را راستی­آزمایی (بازرسی و تأیید) کرده باشد. به تعبیر دیگر، «روز اجرای توافق» روزی است که آژانس تأیید کند که ایران تعهدات مقدماتی خود را از جمله در تأسیسات اراک، نطنز و فردو انجام داده است.

۴

روز انتقال

Transition

۱- ۸ سال بعد از روز توافق یا تاریخی که مدیر کل آژانس، گزارشی درباره باقی مانده فعالیت هسته ای ایران در مسیر صلح آمیز ارائه دهد.        (۲۶/ ۷/ ۱۴۰۲)

۲- پس از هشت سال و یا حتی اگر مدیر کل آژانس زودتر از هشت سال به این نتیجه برسد که «کلیه مواد هسته ­ای در ایران در فعالیت ­های صلح آمیز» قرار دارند، باز هم طرف مقابل اقدام به تعلیق برخی از تحریم­ها خواهد کرد.

۵

روز لغو

Termination

۱- روز انتقالی که هشت سال بعد است،‌ می­توانست همان روز لغو باشد.

۲- روز لغو، ده سال بعد از روز قبول توافق است،‌ در «توافق جامع» ذکر می­شود مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ مشروط به اینکه مفاد قطعنامه ­های قبل مجدداً اعمال نشده باشد، خاتمه خواهد یافت.

ـ نگاهی به تعهدات و اقدامات ایران تا روز اجرای توافق

مطابق توافق ایران و گروه پنج به علاوه یک، ایران باید تا روز اجرای توافق این اقدامات را انجام دهد:

تاسیسات آب سنگین اراک

۱- قلب رآکتور آب سنگین اراک را از آن خارج کند و منافذ آن را با بتن پر کند به طوری که بعداً قابل استفاده نباشد.

– به ساخت مجتمع سوخت اراک ادامه ندهد و موجودی سوخت و مجتمع تولید آن را تا آماده شدن رآکتور جدید زیر نظارت آژانس قرار دهد. ایران باید در خطوط تولید سوخت تغییرات فنی ایجاد کند تا متناسب رآکتور جدید شود.

– در اجرای محدودیت ۱۵ ساله تولید آب سنگین، موجودی آب سنگین و میزان تولید آب سنگین در کارخانه اراک را به آژانس گزارش دهد و اجازه نظارت آژانس بر ذخیره و تولید را فراهم کند. این نظارت در صورت درخواست آژانس از طریق بازدید از کارخانه اراک صورت خواهد گرفت.

 کارخانه غنی‌سازی اورانیوم نطنز

– تعداد ماشین های غنی سازی IR-۱ را در تأسیسات غنی سازی نطنز به ۵۰۶۰ عدد و سطح غنی سازی را به ۳.۶۷ درصد کاهش دهد و ماشین‌های اضافی را باز و به انبار منتقل کند و تحت نظارت پیوسته آژانس قرار دهد.

– محدودیت‌های پیش بینی شده در مورد تحقیق و توسعه ماشین‌های غنی‌سازی را اعمال کند و ماشین‌های اضافی را تحت نظارت آژانس به انبار منتقل کند.

 تأسیسات فردو

– تمام فعالیت‌های غنی سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه مرتبط با غنی سازی و کار با مواد هسته‌‌ای را در تأسیسات فردو متوقف کند.

– تنها ۱۰۴۴ ماشین IR-۱ در تأسیسات فردو به صورت نصب شده باقی می‌ماند که با ترتیب خاصی تنها برای تولید ایزوتوپ های پایدار مورد استفاده خواهد بود. بقیه ماشین‌ها باید باز و به انبار منتقل شود و تحت نظارت آژانس قرار گیرد.

 ذخیره

– ایران می تواند معادل ۳۰۰ کیلوگرم گاز UF۶ با غنای تا ۳.۶۷ درصد اوانیوم غنی شده ذخیره کند. ذخایر مازاد بر آن باید یا به سطح غنای طبیعی رقیق شود، یا در عوض تحویل اورانیوم با غنای طبیعی، به خارج فروخته‌ شود. گروه ۱+۵ باید به ایران کمک کند تا قراردادی برای این تبادل با یک نهاد خارجی منعقد کند.

– تمام اکسید اورانیوم غنی شده ایران که غنای آن بین ۵ تا ۲۰ درصد است باید به صفحه سوخت قابل استفاده در رآکتور تحقیقاتی تهران تبدیل شود.

 زمینه نظارت آژانس

– باید مدالیته‌ها و ترتیبات خاص تأسیسات اتمی برای فراهم آوردن زمینه فعالیت‌های شفافیت‌ساز آژانس تکمیل شود.

منبع: خبرگزاری صداوسیما