روسیه بعد از درخواست دولت بشار اسد حملات هوایی بر علیه تروریست ها در سوریه را شروع نموده است. مقامات مسکو با دانستن این موضوع که بسیاری از تروریست های داخل سوریه از اهالی چچن و داغستان روسیه هستند و تهدیدی بر علیه امنیت ملی روسیه به شمار می روند سریعا به درخواست دمشق پاسخ […]
روسیه بعد از درخواست دولت بشار اسد حملات هوایی بر علیه تروریست ها در سوریه را شروع نموده است. مقامات مسکو با دانستن این موضوع که بسیاری از تروریست های داخل سوریه از اهالی چچن و داغستان روسیه هستند و تهدیدی بر علیه امنیت ملی روسیه به شمار می روند سریعا به درخواست دمشق پاسخ مثبت داده و دستور حملات هوایی بر علیه تروریست ها را صادر نمودند. مسئولان ارشد نظامی روسیه از برخی از کشورهای مشترک المنافع از جمله جمهوری آذربایجان که اتباع آنها بعنوان تروریست در سوریه حضور دارند خواسته اند تا به روسیه پیوسته و در حملات بر علیه تروریست ها مشارکت نمایند.
دولت جمهوری آذربایجان با وجود صدور مجوز به هواپیماهای جنگی روسیه برای عبور از فضای آذربایجان جهت رفتن به سوریه،هنوز در مورد ائتلاف با روسیه تصمیمی اتخاذ نکرده است. با وجود این کارشناسان ضد روسی در آذربایجان نسبت به هر گونه همکاری آذربایجان با روسیه در حمله به تروریست ها در سوریه هشدار داده و آن را بر خلاف منافع ملی باکو قلمداد کرده اند.
بدنبال درخواست مسکو از باکو کارشناسان سیاسی و نظامی غربگرای آذربایجان از جمله ارسطون اروجلو و صلح الدین اکبر از دولت آذربایجان خواسته اند تا پیشنهاد ائتلاف روس ها را رد نموده و خود را وارد باتلاق سوریه نسازد. کارشناسان غربگرای آذری همچنین با انتقاد از عبور هواپیماهای جنگی روسیه از قلمرو هوایی آذربایجان جهت رفتن به سوریه تاکید دارند که آذربایجان از یک سو با غرب و بویژه ترکیه ائتلاف دارد و از سوی دیگر آذربایجان بدلیل اشغال ۲۰ درصد از خاک خویش بایستی به فکر آزادسازی آنها باشد. کارشناسان غرب گرای آذری معتقدند که آذربایجان حتی حریم هوایی خویش را در اختیار روسیه قرار ندهد. هر گونه همکاری با روسیه در حمله به تروریست ها در سوریه باعث برهم خوردن ائتلاف آذربایجان با غرب شده و به منافع ملی باکو ضربه وارد خواهد نمود. کارشناسان آذری با وجود اذعان به اینکه با بازگشت تروریست های آذری از سوریه به آذربایجان امنیت ملی این کشور به مخاطره خواهد افتاد، همچنان تاکید کردند که آذربایجان نبایستی وارد باتلاق سوریه شود.
بعد از شروع درگیرهای داخلی در سوریه تعدادی از اتباع آذربایجان جهت پیوستن به گروههای تروریستی به سوریه اعزام شده اند. ریشه اعزام اتباع آذری به سوریه را بایستی در تساهل و تسامح دولت باکو در مورد فعالیت وهابیون آذری در جمهوری آذربایجان دانست. حاکمیت آذربایجان با هدف جلوگیری از فعالیت شیعیان اسلامگرا تبلیغ وهابیت بویژه در مناطق شمالی آذربایجان و هم مرز با روسیه را آزاد گذاشت و با دولتهای عربستان سعودی و کویت که به اسم فعالیت های خیریه در آذربایجان، وهابیت را تبلیغ می نمودند همکاری داشت ولی با شروع حوادث سوریه و اعزام اتباع آذری به این کشور که در نتیجه عوامل مادی و نیز تبلیغات برخی از عناصر وهابیت در آذربایجان از جمله الخان موسی اف در مورد فریضه جهاد بود ، سازمانهای امنیتی جمهوری آذربایجان احساس نمودند که با بازگشت تروریست های آذری به آذربایجان بعد از خاتمه جنگ در سوریه تهدیدات امنیتی آذربایجان را فراخواهد گرفت و حالا اقدام به جلوگیری از فعالیت وهابیت و افراط گرایی دینی در آذربایجان نموده و تعدادی از اتباع آذری که بین آذربایجان و سوریه تردد می کردند را بازداشت کرده اند.
دولت جمهوری آذربایجان علیرغم صدور مجوز به هواپیماهای جنگی روسیه برای عبور از فضای آذربایجان جهت رفتن به سوریه،در مورد ادامه همکاری با روسیه حتی بصورت محدود دودل است. از یک طرف آمریکا از متحدان خویش در منطقه خواسته است تا بدلیل تحولات اوکراین اجازه عبور هواپیماهای نظامی روسیه از حریم هوایی خویش را ندهند و نیز آذربایجان متحد استراتژیک ترکیه است و دولت آنکارا از منتقدین جدی دخالت روسیه در سوریه است. از طرف دیگر مقامات آذری به خوبی درک می کنند که تروریست های آذری در سوریه در آینده تهدیدی برای امنیت ملی باکو خواهند بود. با وجود این از دیدگاه نویسنده علیرغم اینکه دولت باکو با غرب و ترکیه ائتلاف دارد ولی حاکمان باکو این موضوع را در نظر دارند که با بازگشت تروریست های آذری از سوریه به آذربایجان امنیت ملی این کشور دچار اخلال خواهد شد و نتیجتا مجبورند حتی بصورت محدود با روسها همکاری نمایند.
علی حیدری منور – کارشناس مسائل قفقاز
