بافت تاریخی- فرهنگی تبریز کی و چگونه سامان می‌یابد؟
بافت تاریخی- فرهنگی تبریز کی و چگونه سامان می‌یابد؟

به گزارش اویاقلیق،طراحان و مدیران شهری نیز برای هویت‌بخشی اقدام به ساخت نمادهای مدرن شهری می‌کنند که برج میلاد تهران از نمونه‌های آن به شمار می‌رود. شهرهای تاریخی و فرهنگی نیز در قلب خود، بافت‌ها و کالبدهای خاصی دارند که ناظر بر هویت فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی آنها بوده و بایستی با دقت ، […]

۲۲صبه گزارش اویاقلیق،طراحان و مدیران شهری نیز برای هویت‌بخشی اقدام به ساخت نمادهای مدرن شهری می‌کنند که برج میلاد تهران از نمونه‌های آن به شمار می‌رود. شهرهای تاریخی و فرهنگی نیز در قلب خود، بافت‌ها و کالبدهای خاصی دارند که ناظر بر هویت فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی آنها بوده و بایستی با دقت ، ظرافت و برنامه‌ریزی مورد حفاظت قرار گیرند.

از دیگر سو، عناصر و المان‌های موجود در این فضاها، به دلیل ارزش‌ها و ویژگی‌های خاص معماری، هنری و تاریخی-فرهنگی، عامل اساسی در رونق‌بخشی به اقتصاد شهری و جذب گردشگر داخلی و خارجی به شمار می‌روند.

در کلان‌شهر تبریز، مقبره‌الشعراء به عنوان یک بنای یادبود از بناهای شهری مدرن است که توانسته با احیای جایگاه و عظمت کوی سرخاب و گورستان‌های تاریخی آن ، به عنوان یکی از شاخص‌ترین، برجسته‌ترین و رسانه‌ای‌ترین نمادهای آرامگاهی در سطوح منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی مطرح شود.

کوی تاریخی سرخاب تبریز به منزله نگین تاریخ تمدن و هویت شهری تبریز ، دارای آثار باستانی و تاریخی زیادی است و بزرگترین مجموعه آرامگاهی شعرا، ادبا، عرفا، اندیشمندان و آزادی‌خواهان در گستره ایران بزرگ به شمار می‌رود که نظیری نیز ندارد.

از قول مرحوم علامه طباطبایی نقل شده که ده هزار نفر از اولیاء الله در سرخاب تبریز مدفون هستند و به گواه‌مندی تاریخ، خاک پاک سرخاب تبریز توتیای چشم حضرت مولانا بوده است. تاریخ سرخاب تبریز و المان مقبره‌الشعرا به تنهایی حاکی از ظرفیت و قابلیت عالم‌پرور و تمدن‌ساز تبریز و آذربایجان است و به اذعان اصحاب فرهنگ و فضیلت، رونق و آبادانی کوی سرخاب و مقبره‌الشعرا، اعتلاء و پیشرفت جهشی تبریز و آذربایجان را در پی خواهد داشت و این مجموعه می تواند به بزرگترین و فاخرترین محوطه فرهنگی و هنری – ادبی کشور مبدل شود.

از این رو بازسازی، ساماندهی و رسیدگی جدی به این مجموعه در دهه‌های اخیر از درخواست‌های اساسی مردم شریف آذربایجان بوده که متاسفانه جامه عمل نپوشیده است و در حال حاضر نیز کماکان وضعیت نابسامان و آشفته‌ای دارد و بازسازی آن به اندازه‌ای کند و طولانی شده که موجبات نارضایتی قاطبه مردم تبریز و به ویژه گردشگران داخلی و خارجی را ایجاد کرده است.

همچنین فرآیند احیاء، نوسازی و ساماندهی کوی سرخاب و مقبره‌الشعرا در قالب کارگروه‌های تخصصی معماری و شهرسازی، باستان‌شناسی و مطالعات فرهنگی -اجتماعی به صورت علمی و کارشناسی نیست که آسیب‌های شدیدی به بافت‌های تاریخی و ارزشمند منطقه وارد کرده است، مضافا اینکه دیدگاه های اقتصادی و سودجویانه باعث شده تا ساخت و سازهای مسکونی و تجاری – خدماتی نامتعارف و ناهمگون، حریم و چشم‌انداز مقبره‌الشعرا را تحت تاثیر قرار دهند که البته این موارد همیشه موجب رنجش و تاسف اهالی فرهنگ و فرهیختگان بوده است.

در سوی دیگر فضاهای عمومی شامل پارک، فضای سبز ، آب‌نما ، سرویس بهداشتی، سنگ‌فرش، نورپردازی ، تابلوهای راهنما و پیاده‌روها نیز در حد و اندازه این مجموعه نیستند؛ در واقع این یک واقعیت تلخ و اسف‌بار است که مدیران و مسئولان ارشد کلان‌شهر تبریز در دهه‌های اخیر موفق به طرح اهمیت و جایگاه این مجموعه در سطح ملی و به دنبال آن اخذ ردیف بودجه مستمر و سالانه برای حفظ و ارتقای آن نشده‌اند؛ از این رو در حال حاضر، شهرداری تبریز به تنهایی تاوان کم‌کاری‌ها، کج‌اندیشی‌ها و نامهربانی‌های گذشته را می‌پردازد.

نگارنده بر این اعتقاد راسخ است که راه توسعه و رشد تمام و کمال تبریز و آذربایجان تنها از مسیر فرهنگ و اندیشه می‌گذرد. تبریز ما همواره پیش‌قراول توسعه فرهنگی و سیاسی در ایران‌زمین بوده و کهن‌شهر فرهیختگی ، دانایی و آزادگی است و تصویر فرهنگی تبریز، آن را در طول تاریخ سرآمد و پیشرو ساخته است. آذربایجان نیز با فرهنگ ، تمدن و مدنیت منحصر به فرد خود زنده است و بدیهی است که گشودن دوباره پنجره‌های فرهنگ و تمدن آن ضامن بازتعریف هویت و نقش بی‌بدیل این شهر و شکوفایی مجدد آن خواهد بود.

از این رو امیدوارم به همت شهرداری تبریز و ضمن بهره‌گیری از نظرات اندیشمندان، کارشناسان و فرزندان دلسوز و وفادار این آب و خاک، کوی سرخاب و مقبره‌الشعرا جلوه‌ای نو به خود گرفته و در فضایی فاخر و باشکوه به نماد اول این شهر بزرگ تبدیل شود.

منبع:ایسنا