حالا پس از ۱۷ سال به نظر می رسد عده ای دلواپس خون آن شهیدان شده اند و به هر دلیلی(اعم از فروش فیلم یا تخریب دولت) به دنبال متهم کردن حسن روحانی و محمد جواد ظریف هستند.

روحانی و ظریف پاسخگو باشند
در اتفاقی عجیب پس از ۱۷ سال و پس از توافق هسته ای و کمی قبل از اکران فیلم مزارشریف که روایت آن حادثه تلخ است، کارگردان فیلم با کمک رسانه های مخالف دولت از حسن روحانی و محمد جواد ظریف خواستار پاسخگویی در رابطه با آن اتفاق می شوند. مطرح شدن این بحث در این مقطع تاریخی تنها چیزی را که به ذهن نمی رساند پاسداشت از خون شهدا و احقاق حقوق خانواده های آنان است.

آن روزها محمد جواد ظریف معاون حقوقی وزیر امور خارجه کشورمان بود و عملا غیر از پیگیری حقوقی وظیفه دیگری نداشت و اتفاقا در همه اسناد منتشر شده هم مشخص است که چقدر خوب کار خود را انجام داده است. واکنش سازمان ملل و تشکیل کمیته حقیقت یاب مهمترین کارهایی بود که در عرصه حقوق بین الملل انجام شد و حق کشورمان بازآمد.

حسن روحانی نیز دبیر شورایعالی امنیت ملی بود. شاید بهتر باشد برای اطلاع کارگردان این فیلم و رسانه هایی که آن حرف‌ها را بولد می کنند یادآوری کنیم؛ هماهنگی در سیاست های عمومی از جمله مهمترین اصولی است که امروزه در تمام نظام های سیاسی به آن پرداخته می شود، به همین منظور و ایجاد هماهنگی بین سیاست های داخی و خارجی کشور، شورای عالی امنیت ملی در سال ۱۳۶۸ تاسیس شد. این شورا متشکل از روسای قوای سه گانه، تعدادی از وزرای دولت، چند نماینده به انتخاب رهبری و تعدادی از عالی ترین مقامات نظامی کشور است که در نهایت مصوبات آن با تایید شخص رهبری لازم الاجرا می شود. در این بین دبیر شورای عالی امنیت ملی وظیفه اداره دبیرخانه این شورا را بر عهده دارد. همچنین می بایست بر اجرای صحیح تصمیمات و مصوبات شورا و امور اداری و اجرایی شورا نظارت داشته باشد و لذا اختیارات اجرایی او بر اساس مصوبات شورا است و در این جنایت تلخ نیز مسوولیتی بر عهده دکتر روحانی نبوده و نیست و البته او و وزارت خارجه چه پیش از به وقوع پیوستن این جنایت و چه بعد از آن پیگیر بوده اند.

نکته ای که وجود دارد اینست حسن روحانی آن روزها موافق باقی ماندن اعضای کنسولگری ایران در مزار شریف نبود ولی تصمیم بر این موضوع گرفته شد حسن روحانی هم به عنوان دبیر نمی توانست مخالفت کند. ضمن اینکه شورایعالی امنیت ملی پس از آن پیگیر ماجرا بود و اقدامات مهم و صحیحی نیز انجام داد. پیگیری تصمیمات این شورا هم با دبیر بود و امروز بازخوانی تاریخ نشان می دهد چقدر این پیگیری ها موثر بوده است.

تناقضی عجیب در روایت
شاهسوند که تنها بازمانده آن جنایت است می گوید که مسوولان به اعضای کنسولگری ابلاغ کرده اند که به منظور حفظ روحیه مردم مزار شریف این شهر را ترک نکنند، در حالی که پاک آیین در کتاب خاطرات خود می گوید چهار روز قبل از وقوع حادثه با شهید ناصر ریگی سرکنسول ایران در مزارشریف مکالمه تلفنی داشتم و به او گفتم که تدارکات انتقال کارمندان کنسولگری به ازبکستان مهیا شده است. ریگی در پاسخ به پاک آیین گفته است «که ما در کنسولگری می مانیم زیرا تعطیل شدن آن باعث تضعیف روحیه مردم شهر می شود».

روزهای تلخ تصرف مزارشریف و شهادت دیپلمات‌ها و خبرنگار ایران
درآن سال ” محسن پاک آیین ” سفیر جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان همسایه شمالی افغانستان و هم مرز با مزار شریف بود. او در کتاب خاطرات خود در توصیف آن روزها می نویسد: روز ۱۳ مرداد ۱۳۷۷ با آقای ناصر ریگی سرکنسول ایران در مزار شریف صحبت کرده و گفتم ما نگران جان شما هستیم به همین دلیل روادید ورود شما به ترمذ ( یک نقطه مرزی میان دو کشور افغانستان و ازبکستان )‌را گرفته ایم و بهتر است در اولین فرصت و تا امن شدن شهر شما و بقیه همکاران از جمله آقای صارمی به ترمذ بیایند. آن روزها، با وجود پیشروی طالبان، سرکنسولگری جمهوری اسلامی در شهر مزار شریف در شمال افغانستان دایر بود و کارکنان به وظایف معمول خود ادامه می‌دادند. این وضعیت ما را حسابی نگران کرده بود چرا که برخی رسانه‌ها اعلام کرده بودند به دلیل سقوط “شبرغان و احتمال کشیده شدن درگیری ‌ها به مزار شریف، وضعیت این شهر به شدت نا امن است.

پاک آیین ادامه می دهد: آقای ریگی گفت نه ما باید اینجا بمانیم چون اگر سرکنسولگری تعطیل شود مردم می ترسند و از مقاومت دست می کشند. صحبت های آقای ریگی که نشانه ای از ایمان و ایثار داشت، حاکی از این بود که وی و همکارانش، مصمم به حضور در کنسولگری و انجام وظایف خود هستند. اما پانزده مرداد، در آخرین ساعت های شب، آقای نوروزی یکی از همکارانمان در کنسولگری در آخرین تماس تلفنی به من گفت که طالبان وارد مزار شریف شده و ده نفر از رانندگان کامیون ایرانی را به اسارت گرفته و کامیون ها را غارت کرده اند. وی گفت آنها در نزدیکی کنسولگری هستند و به شدت به طرف کنسولگری شلیک می کنند.

سفیر ایران در ازبکستان در ادامه می نویسد: من که صدای شلیک گلوله را از پشت تلفن می شنیدم از آقای نوروزی خواستم در اولین فرصت کنسولگری را ترک کرده و به طرف ترمذ حرکت کنند. وی در حالی که با عجله خداحافظی می کرد گفت خیلی سخت است ببینم چکار می توانیم بکنیم. خبر حمله نیروهای گروه طالبان به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شهر مزار شریف در تاریخ ۱۷مرداد ۱۳۷۷، به طور گسترده ای از سوی خبرگزاری ها منتشر شد. بلافاصله پس از انتشار این خبر، دولت ایران تمامی تلاش خود را با توسل به تمامی شیوه های دیپلماتیک جهت آگاهی از آخرین وضعیت و سرنوشت دیپلمات ها و آقای صارمی آغاز کرد.

پاک آیین با اشاره به سخنان شاهسوند از آن حادثه ادامه می دهد: در آن زمان آقای الله داد شاهسون کارمند دبیرخانه و تنها دیپلمات بازمانده از فاجعه سرکنسولگری در زمینه چگونگی رخداد حادثه و نجات خود گفته بود:”ما اطمینان حاصل کرده بودیم که بر اساس حقوق دیپلماتیک در جهان و هماهنگی هایی که از قبل با کشور پاکستان و طالبان به عمل آمده بود برای ما مشکلی ایجاد نخواهند کرد. تا این که در حدود ساعت ۱۲ ظهر بود که گروهی ۱۰-۸ نفره از طالبان به در سر کنسولگری آمدند و با کوبیدن در و با داد و فریاد قصد ورود به داخل سرکنسولگری را داشتند که یکی از همکاران برای گفتگو مراجعه کرد ولی آنها با زور وارد نمایندگی شدند و بعد تمامی کارمندان نمایندگی به شهادت رسیدند. شهید محمود صارمی نیز در آخرین پیام خود مطلب نیمه تمام زیر را می گوید:”اینجا محل کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در مزار شریف است. من محمود صارمی خبر نگار خبر گزاری جمهوری اسلامی ایران هستم. گروه طالبان از چند ساعت پیش وارد مزار شریف شده اند این شهر بدست طالبان سقوط کرده است. عده ای از افراد طالبان در َحیاط کنسولگری دیده می شوند به من بگویید که چه وظیفه ای…” در این هنگام ارتباط تلفنی قطع می شود.

پیام رهبرانقلاب
مقام معظم رهبری نیز در این زمینه پیامی صادر کرده و گفتند:” کشتار وسیع مردم غیر نظامی و به شهادت رسانیدن جوانان پاک و مومن ایرانی که در مشاغل سیاسی و خبری به انجام وظیفه مشغول بودند در نوع خود فاجعه ای بی نظیر بود که باید دولت‌ها و ملت‌های مسلمان رابه حرکت جدی در برابر این قوم متعصب و وحشی و بیگانه از تعالیم نورانی اسلام و بی خبر از قوانین عمومی جهان بر می انگیخت “.

در مجموع کارگزاران وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تصور می کردند که گروه طالبان به حریم کنسولگری ایران که طبق عرف بین المللی و کنوانسیون های بین المللی حریم جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، تعرض نمی کند و برای مصونیت سیاسی و حرفه ای افراد مستقر در آن احترام قایل است.

پیگیری های وزارت خارجه و محکومیت بین المللی
با پیگیری های وزارت امورخارجه کشورمان و همچنین جریحه دار شدن افکار عمومی، تعرض طالبان به سرکنسولگری ایران در مزار شریف با محکومیت وسیع جهانی بخصوص از سوی محافل خبری بین المللی مواجه شد و بسیاری از دست اندرکاران رسانه های ارتباط جمعی، شورای امنیت سازمان ملل، سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد(یونسکو )، سازمان حقوق بشر، صلیب سرخ جهانی، کمیته خبرنگاران بدون مرز، خبرگزاری‌های معتبر جهانی و منطقه ای جنایت طالبان را محکوم کردند.از شهادت خبرنگار ایرانی نیز به عنوان اقدامی مغایر با آزادی بیان و اندیشه و آزادی جریان اطلاع رسانی یاد شد.

همچنین انجام مانورهای نظامی گسترده ایران در امتداد مرز، باعث شد که طالبان به کشتار دیپلمات ها و خبرنگار ایرانی اعتراف کرده، اجساد شهدا را به جمهوری اسلامی ایران تحویل داده و با تشکیل کمیته حقیقت یاب سازمان ملل متحد موافقت کند.شش نفر از رانندگان ایرانی نیز از طریق مرز ترمذ به تاشکند رفته و عازم ایران شدند و ده نفر دیگر نیز از طریق مرز ترکمنستان به ایران برگشتند.

فیلم مزارشریف و سواستفاده جناحی و مخالفین مذاکرات هسته ای
حال پس از هفده سال و بازخوانی آن فاجعه تلخ از زبان سفیر ایران در ازبکستان و همچنین پیام مقام معظم رهبری که هر دو نشان می دهد کارمندان شجاع و وظیفه شناس کنسولگری ایران در مزارشریف و در راس آن ها شهید ریگی هم برای حفظ روحیه مردم مزارشریف و هم انجام وظایف خود آنجا راترک نکرده اند و همچنین خوی وحشی گری طالبان و انجام جنایتی خارج از عرف دیپلماتیک بین المللی که در پیام رهبری انقلاب نیز به آن اشاره شد باید پرسید با چه منطق و استدلالی انگشت اتهام و پاسخگویی را به سمت روحانی و ظریف نشانه گرفته اند.

متاسفانه رسانه های تندرو مخالف دولت در وضعیت کنونی و پس از سرانجام موفقیت آمیز مذاکرات هسته ای به دنبال حمله به دولت و شخص اول آن به هر بهانه ای هستند و امروز تصرف کنسولگری در مزار شریف را پیراهن عثمان کردند تا شخص رییس جمهوری را مورد هجمه قرار دهند و پیروزی ظریف در مذاکرات هسته ای را به حاشیه برانند.

طی روزهای گذشته حسن برزیده کارگردان سینما و تلویزیون، از بی‌توجهی حسن روحانی به ماجرای کشتار ایرانیان در مزار شریف به وسیله طالبان انتقاد کرد و گفت: آقای حسن روحانی که آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی بود تا امروز که رئیس‌جمهور است تا سایر مسئولان، باید حداقل از خانواده‌های شهدای مزار شریف عذرخواهی کنند و دیه و غرامت را پرداخت کنند.

البته آقای برزیده با ساخت فیلم مزارشریف ان شاالله به دنبال قدردانی هرچند کوچک از شهدای آن فاجعه بوده است و قطعا با استقبال مردم قدردان کشورمان مواجه می شود ولی با این اظهارنظرها که با شانتاژ خبری رسانه های مخالف دولت انجام می شود این پرسش را ایجاد می کند که شاید کارگردان به دنبال جلب توجه افکار عمومی برای دیده شدن و فروش فیلم خود است که حتی اگر این نیت در پس این سخنان نباشد با این سخنان و پر و بال دادن توسط رسانه هایی که برای رسیدن به مقاصد شخصی و گروهی خود از هر وسیله ای استفاده می کنند بدبینی را نسبت به فیلم افزایش می دهد.